ترجمه
ما به سراغ هر عملى كه (به عنوان خیرات) انجام داده‌اند مىرویم و آن را غبارى پراكنده مىسازیم.
نکته ها
«هباء» خاك نرم را گویند و «منثور» یعنى پخش شده. قرآن كریم در جاى دیگر عمل كفّار را به خاكسترى تشبیه كرده است كه باد تندى آن را پراكنده سازد. «مَثلُ الّذین كفروا بربّهم اعمالهم كرِمادٍ اشتدّت به الرّیحُ فى یوم عاصِف لا یَقدرون ممّا كَسَبوا على شیىء» [278] و در آیهاى دیگر، كار كفّار به سراب تشبیه شده است، كه انسان تشنه آن را آب مىپندارد. [279]
در روایات، مصداق كسانى كه اعمالشان پوچ مىشود، افرادى معرّفى شدهاند كه اهل نماز و روزهاند، ولى از لقمهى حرام پرهیز ندارند ویا نسبت به علىّبنابىطالبعلیهما السلام و شیعیان او كینه و بغض دارند. [280]
278) ابراهیم، 18.
279) نور، 39 .
280) تفسیر كنزالدقائق و صافى.
پيام ها
1- در قیامت، اعمال انسان تجسّم مىیابد. «ما عملوا من عمل فجعلناه هباء ...»
2- پوچ شدن بر همه كارهاى مجرمین عارض مىشود. «ما عملوا من عمل... هباء»
3- تباهشدن عمل در برابر چشم انسان، از حسرتهاى او در قیامت است. «هباء» پس به كارها وتلاشهاى خود اطمینان نكنیم، شاید بدعاقبت شویم و اعمالمان بىاثر باشد.
4- روح كار، انگبزه و نیّت كسى است كه آن را انجام مىدهد وگرنه عمل منهاىعقیده و اخلاص، بىنتیجه و پوچ است. «هباء منثورا»