ترجمه
و (بندگان خدا) كسانى هستند كه در مجلس (گفتار و كردار) باطل حاضر نمىشوند و چون بر لغوى عبور كنند كریمانه بگذرند.
نکته ها
كلمه «شَهِد» دو معنا دارد؛ یكى حضور یافتن است و دیگرى خبر و گواهى دادن. در این آیه هر دو معنا را مىتوان استفاده كرد. یعنى آنان نه در مجالس بد حاضر مىشوند و نه بر باطل گواهى مىدهند. كلمهى «زور» به معناى كار باطلى است كه در قالب حقّ باشد و در تفاسیر به معناى گواهى باطل، دروغ و غنا آمده است.
در روایتى از امامصادقعلیه السلام مراد از «زور» در «لایشهدون الزور» غنا شمرده شدهاست. [359]
در تفسیر «مجمع البیان» مىخوانیم: مرور با كرامت، آن است كه هرگاه ناچار شدند نام چیز زشتى را ببرند، با كنایه نام مىبرند. چنانكه در روایتى از امام باقرعلیه السلام مىخوانیم: آنان هرگاه خواستند نام عورت را ببرند، با كنایه از آن نام مىبرند. البتّه این، یكى از مصادیق رفتار كریمانه است.
امام صادقعلیه السلام فرمود: خداوند بر گوش واجب نمود كه از شنیدن هرچه حرام است دورى نماید، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: «واذا مرّوا باللغو مرّوا كراما» [360]
359) كافى، ج6،ص 433.
360) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- نه تنها انجام گناه حرام است، بلكه شركت در جلسهى گناه و شاهد بودن بر گناه نیز ممنوع است. «لا یشهدون الزور»
2- هر نوع آگاهى و اطلاع و حضور در صحنهاى، ارزش نیست. «لا یشهدون الزور» (گاهى انزوا و گوشهگیرى از اجتماع، ارزش است)
3- حاضر نشدن در مجلس گناه و بىاعتنایى به گناهكاران، نوعى نهى از منكر است. «لایشهدون... مرّوا كراما»
4- شركت در مجالس فاسد، حتّى در بندگان واقعى خدا اثر مىكند. «لا یشهدون»
5 - هرگونه لغو در كلام، عمل وآرزو ممنوع است. «مرّوا باللغو» (بندگان خدا، هدف معقول و مفیدى دارند و عمر خود را صرف امور بیهوده نمىكنند)
6- در شیوهى نهى از منكر، همه جا خشونت لازم نیست. «لا یشهدون... مرّوا»
7- نگذاریم فكر بد در روح ما مستقر شود. «مرّوا كراما»