ترجمه
طا، سین. آن است آیات قرآن و كتاب روشنگر.
كه (وسیلهى) هدایت و بشارت براى اهل ایمان است.
كسانى كه نماز برپامىدارند و زكات مىپردازند و تنها ایشانند كه به آخرت یقین دارند.
نکته ها
زكات دو معنا دارد: یكى معناى خاص كه زكات معروف است و دیگرى معناى عام كه كمك به نیازمندان به هر نحو است. در این آیه مراد معناى دوّم زكات است، زیرا این سوره در مكّه نازل شده و دستور زكات رسمى در مدینه صادر شده است. «یؤتون الزّكاة»
كلمهى «مُبین» از «اِبانة»، هم به معناى «روشن» به كار مىرود كه به اصطلاح فعل لازم است و هم به معناى «روشنگر» كه فعل متعدّى است.
پيام ها
1- یكى از سنّتهاى الهى این است كه وحى را با برترى و مقامى كه دارد در دسترس انسان قرار دهد. «تلك»
2- دایرهى ارشاد از طریق گفتن و شنیدن، گستردهتر از نوشتن و خواندن است. (كلمهى قرآن قبل از كتاب آمده است) «القرآن و كتاب»
3- حركت انبیا فرهنگى و با قرائت و كتابت همراه است. «آیات القرآن و كتاب»
4- قرآن، كتابى بس بزرگ است. («كتابٍ»، بدون «الف و لام» و همراه با تنوین نشانهى عظمت است)
5 - قرآن براى مردم قابل درك است. «كتاب مبین»
6- ارشاد و تبلیغ، باید با محتواى روشن و شیوهاى صریح و قاطع همراه باشد. «تلك - مبین»
7- هدایت، درجات و مراحلى دارد: هدایت ابتدایى: «هُدىً للنّاس» هدایت تكمیلى: «هُدىً... للمؤمنین»
8 - از امتیازات قرآن، مكتوب بودن: «كتاب» روشن و روشنگر بودن: «مبین» هدایت كردن: «هُدىً» و بشارت دادن است. «بُشرى»
9- رسالت اصلى قرآن، هدایت و بشارت است و توجّه قرآن به علوم و مسائل دیگر جنبى است. «هُدىً و بُشرى»
10- ایمان ، كلید هدایت و نجات است. «هُدىً و بشرى للمؤمنین»
11- در هدایت شدن، قابلیّت شرط اصلى است. «للمؤمنین»
12- براى ترویج خوبىها، از خوبان تجلیل كنیم. «الّذین...»
13- در تجلیل، محور كردار مردم است، نه نام وعنوان آنها. «یقیمون... یؤتون...»
14- عمل، نشانهى ایمان است. «للمؤمنین الّذین یقیمون...»
15- حتّى مؤمنان اهل نماز و زكات براى تداوم كار خود به هدایت الهى نیاز دارند. «هُدىً... للمؤمنین الّذین...» در قیامت نیز انسان به مرحلهاى از هدایت محتاج است. «یهدیهم ربّهم بایمانهم»(1)
16- نمازى ارزش دارد كه با شرایط صحّت و كمال انجام گیرد. «یقیمون» (معناى اقامهى نماز، انجام دادن آن با شرایط است)
17- رابطه با خداوند بر رابطه با مردم مقدّم است. «یقیمون الصلاة ویؤتون الزكاة» (نماز، قبل از زكات آمده است)
18- چون نماز و رابطه با خدا، زمینهساز سایر كارهاى خیر است، نام آن در ابتدا آمده است. «الصلاة»
19- تداوم عمل، به عمل ارزش مىدهد. «یقیمون - یؤتون» (فعل مضارع نشانهى استمرار و تدوام است)
20- یكى از امتیازات اسلام این است كه مسایل الهى و مردمى، معنوى و مادّى، این جهانى و آن جهانى را در كنار هم قرار داده است. «الصلاة - الزكاة»
21- در تبلیغ، اوّل كارهایى را مطرح كنید كه براى مردم خرج ندارد. (اوّل نماز، بعد زكات) «الصلاة - الزكاة»
22- مؤمن در برابر مسایل اجتماعى و نیاز محرومان و گرسنگان، احساس مسئولیّت مىكند. «یؤتون الزكاة»
23- هركجا حسّاسیّت لازم است، كلام را تكرار كنید. (نماز وزكات با یك كلمه «الّذین» آمده، ولى یقین به معاد با دو بار كلمهى «هُم» بكار رفته است.)
24- نماز و زكاتى ارزش دارد كه با ایمان به معاد همراه باشد. «و هُم بالاخرة»
25- اهل یقین، تنها گروه خاصّى هستند. «هم بالاخرة هم یوقنون» تكرار كلمهى «هُم» نشانهى این است كه این گروه، گروه خاصّى هستند.
26- مؤمنین برنده هستند؛ با نماز خودسازى مىكنند و با زكات مشكلات جامعه را حل و با یقین به معاد، آیندهى خود را تأمین مىكنند. «یقیمون الصلاة... الزكاة... یوقنون»
27- علم، به فراموشى تبدیل مىشود ولى یقین، با توجّه دائمى همراه است. «یوقنون»
28- گمان و دانستن كافى نیست، باور قلبى و یقین لازم است. «یوقنون»
1) یونس، 9.
توضيحات
سیماى سورهى نمل
این سوره نود و سه آیه دارد و نام معروف آن به مناسبت آیهى 18 كه دربارهى داستان مورچگان و حضرت سلیمان است، «نمل» مىباشد، ولى نام «سلیمان» و «طاسین» نیز بر آن نهاده شده است.
تمام این سوره در مكّه - در جریانها و مناسبتهاى مختلف - نازل شده و «بسم اللّه الرّحمن الرّحیم» دوبار در آن آمده است؛ یكى در آغاز سوره و دیگرى در آیهى 30 در آغاز نامهى حضرت سلیمان به ملكهى سبأ.
مبارزات چهار پیامبر بزرگ الهى، (موسى، سلیمان، صالح و لوط علیهم السلام) با اقوام منحرف زمان خود در این سوره آمده است كه مفصّلترین آن، برخورد حضرت سلیمان با ملكهى سبأ و چگونگى ایمان آوردن او به خدا مىباشد.
سخن گفتن پرندگانى همچون هدهد و حشراتى چون مورچه، حضور افرادى از جنّ در لشگر و دربار سلیمان و بالاخره آوردن تخت بلقیس از یمن به شام در یك چشم بهم زدن، بخشى دیگر از آیات این سوره را به خود اختصاص داده است.