ترجمه
هر كس كار نیكى بیاورد، پس براى او (پاداشى) بهتر از عملش خواهد بود، و آنان از هراس آن روز ایمن هستند.
و هركس كه كار بدى بیاورد، پس به رو در آتش (دوزخ) سرنگون شوند، (به آنان گفته شود:) آیا جز آنچه مىكردید سزا داده مىشوید؟
نکته ها
كلمهى «كُبّت» به معناى سرنگون شدن است.
لذّتها، طغیانها و تندروىهایى كه در اثر گناه در دنیا پیدا مىشود، در قیامت با سوختن در آتش، به ذلّت و خوارى تبدیل خواهد شد.
یكى از بركات قرآن آن است كه راه را براى رشد و سعادت همگان باز كرده و فرموده است: هر كس كار نیكى انجام دهد، پاداشى بهتر از آن به او عطا مىشود؛ بدون این كه سنّ و نژاد و جنسیّت در كار باشد. نیكى را نیز مطلق بیان كرده «الحسنة» تا تمام نیكىها را شامل شود، قبول رهبرى حقّ، راه حقّ، كلام حقّ، شغل حقّ، انتخاب حقّ و... كه در روایات به بعضى از این نمونهها اشاره شده است، لكن هر كار نیكى از هر كسى كه باشد، اگر با ریا، غرور، عجب و گناه از بین نرود و سالم به مقصد برسد، پاداش مضاعف دارد. «مَن جاء بالحسنة»
در دو آیه قبل خواندیم كه بعد از نفخهى صور همه در هراسند، جز آن كس را كه خداوند بخواهد. در این آیات مىفرماید: خداوند كسانى را از هراس و فزع درامان قرار مىدهد كه نیكى را با خود به صحنهى قیامت بیاورند.
پيام ها
1- علم خداوند به كارهاى نیك ما، عامل تشویق به انجام نیكىها است. «انّه خبیر بما تفعلون مَن جاء بالحسنة»
2- مهمتر از انجام كار نیك در دنیا، بردن آن به صحنهى قیامت است. «مَن جاء بالحسنة فله خیر منها»
3- آینده در گرو اعمال ماست. «من جاء ... فله ...» (هر عملى عكس العملى دارد).
4- نیكىها را قبل از منكرات مطرح كنیم. «منجاءبالحسنة»، سپس «منجاءبالسیئة»
5 - براى رشد خوبىها، تشویق خوبان ضرورى است. «من جاء - فله خیر منها»
6- تشویق و تهدید، در كنار هم موثرند. «من جاء بالحسنة - من جاء بالسیئة»
7- پاداشهاى الهى برتر از كار ماست. (پاداش بعضى كارها دو برابر است، «الضِعف»(108) بعضى چند برابر «اَضعافاً»(109) بعضى ده برابر «فله عَشر»(110) تا هفتصد برابر و بیشتر، كه «خیرٌ منها» همهى آنها را شامل مىشود.
8 - نیكوكارى، عامل نجات در قیامت است. «مَن جاء بالحسنه - مِنفزع یومئذ آمنون»
9- بهتر بودن پاداشهاى الهى مطلق است، هم از نظر زمانى ابدى است و هم از نظر مقدار، چند برابر عمل ماست. «خیرٌ منها»
10- بالاتر از عذاب، خوارى انسان است. «كُبَّت وجوههم»
11- كیفرهاى الهى بازتاب اعمال و تجسّم عملكرد ماست. آرى كسانى كه بعد از شنیدن حقّ، روى خود را از آن بر مىگردانند، در آن روز با صورت به دوزخ مىافتند. «هل تجزون»
12- پاداشهاى الهى، چند برابر است؛ «خیرٌ منها» ولى كیفرهاى او یك برابر و عادلانه است. «ما كنتم تعملون»
13- معاد جسمانى است. «وجوههم»
14- اعمال انسان در قیامت مجسّم شده وانسان را گرفتار مىكند. «هلتجزون الاّ ما كنتم تعملون»
108) سبأ، 37.
109) بقره، 245.
110) انعام، 160.