ترجمه
همانا (شیطان)، شما را فقط به بدى و زشتى فرمان مىدهد و اینكه بر خداوند چیزهایى بگویید كه به آن آگاه نیستید.
نکته ها
در تفسیر روحالبیان آمده است كه شیطان در وسوسهى خود، مراحلى را طى مىكند: ابتدا به كفر دعوت مىنماید. اگر موفق نشد، به بدعت، اگر موفق نشد، به گناهان كبیره، اگر موفق نشد به گناهان صغیره، اگر موفق نشد، به كارهاى مباح به جاى عبادات و اگر باز هم موفق نشد، به عباداتى دعوت مىكند كه پایینتر است، تا شخص از مرحله بالاتر باز بماند.
فرمان شیطان، همان وسوسههاى اوست. نه آنكه از انسان سلب اختیار كند تا انسان مجبور به گناه شود.
تاثیر فرمان شیطان، نشان ضعف ماست. هرگاه انسان ضعیف شد، وسوسههاى شیطان را همچون فرمان مولا مىپذیرد؛ «انمّا سلطانه على الّذین یتولّونه» [504]وگرنه اولیاى خدا، در مرحلهاى هستند كه شیطان به آنان نفوذ ندارد. «انّ عبادى لیس لك علیهم سلطان» [505]
504) نحل، 100.
505) حجر، 42.
پيام ها
1- نشانهى دشمنى شیطان، وسوسه براى انجام فحشا و افترا به خداوند است. «عدوّ مبین انّما یأمركم»
2- شیطان، هم دستور به گناه مىدهد، هم راه توجیه آنرا نشان مىدهد. فرمان به سوء و فحشا، همان دستور به گناه و فرمان افترا بستن به خدا، دستور به توجیه گناه است. «یأمركم... وان تقولوا»
3- اظهار نظر در باره احكام دین و فتوى دادن بدون علم، حرام است. «ان تقولوا على اللَّه ما لا تعلمون»
4- حتّى در مقام تردید و شك، نباید چیزى را به خداوند نسبت داد، تا چه رسد به مواردى كه بدانیم آن حرف و سخن از خدا نیست. بنابراین باید در تفسیر قرآن و بیان احكام دقّت كرد. «وان تقولوا على اللَّه ما لاتعلمون»