ترجمه
و هرگاه به قدرت و حكومت رسد براى فساد در زمین و نابودى زراعتها و نسل كوشش مىكند و خداوند فساد را دوست ندارد.
نکته ها
كلمه «تولّى» را دو نوع مىتوان معنا نمود: یكى به معناى به قدرت و حكومت رسیدن كه در ترجمه آمده است. و دیگر به معناى اعراض كردن است كه در این صورت معناى آیه این مىشود: هرگاه از حقّ و هدایت الهى اعراض نمود و از نزد تو بیرون رفت، به سراغ فتنه و فساد مىرود.
در آیه قبل، گفتار به ظاهر نیكوى منافقان مطرح شد و در این آیه رفتار مفسدانهى آنان را بیان مىكند.
قرآن مىفرماید: «الّذین ان مكنّاهم فى الارض أقاموا الصلوة واتوا الزّكوة وأمروا بالمعروف ونَهوا عن المنكر» [592] اگر صالحان حكومت را بدست گیرند، نماز به پا مىدارند و زكات مىدهند و امر به معروف و نهى از منكر مىكنند. و بدین وسیله رابطه خود را با خداوند و محرومان جامعه حفظ مىكنند، ولى اگر نا اهل به قدرت رسید و ولایت مردم را بدست گرفت، بخاطر طوفان هوسهاى درونى و ناآگاهىها و فشارهاى بیرونى، همه چیز جامعه را فداى خود مىكند. به گفتهى المیزان؛ تاریخ گواه آن است كه چه مسلمان نمایانى به نام اسلام و تظاهر به ایمان، بر مردم حاكم شده و حَرث و نَسل را نابود ساختند.
كسانى كه با جعل قوانین و تهاجم فرهنگى و تبلیغات و مواد مخدّر، سبب نابودى اقتصاد و نسلنو مىشوند، مصداق این آیه و «مفسد فى الارض» هستند.
هلاك حرث به معناى محو كشاورزى، و هلاك نسل، انحراف نسل آینده است. مراغى و فخررازى در تفاسیر خود احتمال دادهاند كه مراد از «حرث» زنان باشند، بدلیل «نساؤكم حرث لكم» [593] و مراد از «نسل» فرزندان. یعنى طاغوتها، نظام خانواده و تربیت فرزندان را نابود مىكنند.
592) حج، 41.
593) بقره، 223.
پيام ها
1- نااهل اگر به قدرت رسد، همه چیز را به فساد مىكشاند. «اذا تولّى سعى»
2- بزرگترین خطر، نابودى اقتصاد و فرهنگ امّت است. «یهلك الحرث و النسل»