ترجمه
(اى پیامبر!) از تو دربارهى جنگ در ماه حرام سؤال مىكنند، بگو: جنگ در آن ماهها (ذىالقعدة، ذىالحجة، محرم و رجب، گناهى) بزرگ است، ولى بازداشتن (مردم) از راه خدا وكفر ورزیدن به او و (بازداشتن مردم از) مسجدالحرام و اخراج ساكنانش از آنجا، (گناهش) نزد خداوند بزرگتر است. (زیرا ایجاد) فتنه، از قتل بالاتر است. (مشركان) پیوسته با شما مىجنگند، تا اگر بتوانند شما را از دینتان برگردانند، و هر كس از شما كه از دینش برگردد و در حال كفر بمیرد، اعمال آنان در دنیا و آخرت تباه مىشود و آنان اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود.
نکته ها
مراد از كلمه «فتنة» در آیه، شرك، شكنجه، امتحان وبلوى است.
در تفاسیر شیعه وسنى آمده است: رسول اكرم صلى الله علیه وآله شخصى را به نام عبداللّه بن جحش به همراه هشت نفر با نامهاى براى كسب اطلاعات از كفّار و مشركین فرستاد،امّا بعد از ملاقات، درگیرى پیش آمد و در این بین رئیس گروه مقابل كشته شد و دو نفر از آنان به اسارت درآمده و اموالشان مصادره گردید.
این حادثه در اوّل ماه رجب كه از ماههاى حرام است [625] واقع شده بود، در حالى كه این گروه گمان كرده بودند كه آخر جمادىالثانى است، نه اوّل رجب. به هر حال این قتال اشتباهاً در اوّل رجب صورت گرفت و كفّار این موضوع را دستاویز قرار داده و شایع كردند كه مسلمانان احترام ماههاى حرام را نگه نمىدارند.
در برابر این تبلیغات دشمنان، قرآن جواب مىدهد كه گرچه جنگ در ماه حرام واقع شده، ولى این قتال به اشتباه از سوى مسلمانان صورت گرفته است، در حالى كه شما مشركان به عمد مرتكب گناهانى شدهاید كه مجازات آنها به مراتب از قتال در ماه حرام بیشتر است. بنابراین شما با داشتن سابقهى آن همه جنایت ورسوایى وارتكاب گناهان بزرگ، نباید این عمل اشتباه را دستاویز قرار دهید.
حبط عمل مرتد در دنیا، به این است كه از فوائد اسلام محروم مىشود. زیرا كیفر او، جدایى از همسر مسلمان، محرومیّت از ارث، قطع رابطه با مسلمانان، خروج از حمایت اسلام و در نهایت قتل است.
و حبط عمل او در آخرت، محو تمام كارهاى خیر اوست. «حبطت اعمالهم فى الدنیا والاخرة»
625) از سنّتهاى ابراهیمى رایج در میان عرب قبل از اسلام، احترام گذاشتن به چهار ماه رجب، ذىالقعده، ذىالحجّه و محرم بود كه در این ماهها، به هیچ جنگ و قتالى نمىپرداختند. اسلام نیز این سنّت را امضا كرد و قتال و درگیرى در این ماهها را تحریم نمود.
پيام ها
1- به شبهات، پاسخ مناسب بدهید. «یسئلونك... قل»
2- مسجد الحرام واهل آن، احترام ویژه دارند. «المسجد الحرام واخراج اهله منه اكبر»
3- تعیین اهمیّت گناهان، بدست خداوند است. «اخراج اهله منه اكبر، الفتنة اكبر...»
4- سلب امنیّت، مهمّتر از قتل است. «والفتنة اكبر من القتل»
5 - لازم است آرزوها، هدفها و تلاشهاى دشمن خود را بشناسیم. «ولایزالون یقاتلونكم حتّى یردّوكم عن دینكم»
6- هجوم دشمن، توجیه كنندهى كفر و ارتداد شما نیست. «ولایزالون یقاتلونكم... ومن یرتدد منكم...»
7- دشمنان، همواره در كمین هستند وارتداد و كفر وپشت كردن به دینتان را مىخواهند وبه غیر آن راضى نمىشوند. آنها دنبال پیروزى موقت نیستند، بلكه مىخواهند فرهنگ ومكتب شما را از بین ببرند. «حتى یردّوكم عن دینكم»
8 - حسن عاقبت، ملاك ارزش است. چه بسا مسلمانانى كه كافر مردهاند. «فیمت و هو كافر»
9- ارتداد، داراى آثار دنیوى و اخروى است. «مَن یرتدد منكم... حبطت اعمالهم فىالدنیا و الاخرة»
10- ارتداد، مایهى حبط كارهاى نیك است. «من یرتدد... حبطت اعمالهم»
11- ارزش ایمان و عقیده تا جایى است كه اگر ایمان رفت، اعمال صالح نیز حبط مىشود. «مَن یرتدد منكم... حبطت اعمالهم»