ترجمه
آیا آن كس (نمرود) را كه خداوند به او پادشاهى داده بود، ندیدى كه با ابراهیم دربارهى پروردگارش محاجّه و گفتگو مىكرد؟ زمانى كه ابراهیم گفت: خداى من كسى است كه زنده مىكند و مىمیراند، او گفت: من هم زنده مىكنم و مىمیرانم. ابراهیم گفت: خداوند خورشید را از مشرق مىآورد، پس تو (كه مىگویى حاكم بر جهان هستى،) خورشید را از مغرب بیاور. (در اینجا بود كه) آن مرد كافر مبهوت و وامانده شد. و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمىكند.
نکته ها
در آیهى قبل خواندیم كه خداوند ولىّ مؤمنان است و آنان را از ظلمات خارج و به سوى نور مىبرد، این آیه و آیات بعد نمونههایى از ولایت خداوند و بیرون آوردن از ظلمات به نور را مطرح مىكند.
در روایاتِ تاریخى آمده است كه نمرود از پادشاهان بابل بود و حكومت مقتدرانهاى داشت او با حضرت ابراهیم دربارهى خداوند مباحثه و مجادله كرد. وقتى حضرت ابراهیم گفت: پروردگار من آن است كه زنده مىكند و مىمیراند، او گفت: من نیز زنده مىكنم و مىمیرانم. سپس دستور داد دو زندانى را حاضر كردند، یكى را آزاد نمود و دیگرى را دستور داد بكشند. وقتى ابراهیم علیه السلام این سفسطه و مغالطه را مشاهده كرد كه این شخص چه برداشتى از زنده كردن و میراندن دارد و چگونه مىخواهد افكار دیگران را منحرف كند، فرمود: خداوند طلوع خورشید را از مشرق قرار داده است، اگر تو ادّعا دارى كه بر جهانِ هستى حكومت دارى و همه چیز در اختیار و تحت قدرت توست، خورشید را از مغرب بیرون بیاور!. آن موقع بود كه نمرود مبهوت ماند و پاسخى جز سكوت نداشت.
پيام ها
1- هركس هرچه دارد از اوست. كافران نیز در دنیا از نعمتهاى او بهرهمند مىشوند، ولى از آن سوء استفاده مىكنند. «اتاه اللّه»
2- قدرت وحكومت مىتواند عامل استكبار وغرور گردد. «اتاه اللّه الملك... أنا اُحى و امیت...»
3- توجّه به افكار عمومى و قضاوت مردم لازم است. گرچه پدیدهى حیات یكى از راههاى خداشناسى است و جواب نمرود صحیح نبود، ولى آن بحثها و مجادلهها، افكار عمومى را پاسخ نمىگفت. «ربّى الذى یحیى و یمیت»
4- مغالطه و سفسطه، ترفند اهل باطل است. «انا اُحى و اُمیت»
5 - حقّ، اگر منطقى و مستدل ارائه شود، بر باطل پیروز وحاكم است. «فأت بها من المغرب فبهت الذى كفر»
6- در مباحثهها از استدلالهاى فطرى، عقلى و عمومى استفاده كنید، تا مخالفِ لجوج نیز مقهور و مبهوت شود. «فبهت الذى كفر»
7- كافر ظالم است، زیرا به خود ومقام انسانیّت ظلم كرده است. «لا یهدى القوم الظالمین»