ترجمه
امّا این شما هستید كه یكدیگر را به قتل مىرسانید و جمعى از خودتان را از سرزمینشان (آواره و) بیرون مىكنید و بر علیه آنان، به گناه وتجاوز همدیگر را پشتیبانى مىكنید. ولى اگر همانان به صورت اسیران نزد شما آیند، بازخریدشان مىكنید (تا آزادشان سازید) در حالى كه (نه تنها كشتن، بلكه) بیرون راندن آنها (نیز) بر شما حرام بود. آیا به بعضى از دستورات كتاب آسمانى ایمان مىآورید وبه برخى دیگر كافر مىشوید؟ پس جزاى هر كس از شما كه این عمل را انجام دهد، جز رسوایى در این جهان، چیزى نخواهد بود و روز قیامت به سختترین عذاب بازبرده شوند و خداوند از آنچه انجام مىدهید، غافل نیست.
نکته ها
خداوند در این آیه، بنىاسرائیل را سرزنش مىكند كه علیرغم پیمان و میثاقى كه داشتید، همدیگر را كشتید و یكدیگر را از سرزمینهایتان بیرون كردید. شما موظّف بودید یك جامعهى متّحد براساس روابط صحیح خانوادگى و رسیدگى به محرومان تشكیل دهید، ولى به جاى آن در گناه و تجاوز به حقوق دیگران، یكدیگر را یارى و حمایت نمودید و در جامعه، هرج و مرج و تفرقه و خونریزى را رواج دادید. با حمایت شما، حاكمان ظالم جرأت قتل و تبعید پیدا كردند و عجیب اینكه شما به حكم تورات، اگر در این درگیرىها اسیرى داشته باشید با پرداخت فدیه آزادش مىنمایید، در حالى كه حكم تورات را در تحریم قتل و تبعید، گوش نمىدهید. حاضرید همدیگر را بدست خود بكشید، ولى حاضر نیستید اسیر یكدیگر باشید! اگر اسارت توهین است، كشتن از آن بدتر است، و اگر فدیه دادن و آزاد كردن اسیران، فرمان تورات است، نهى از قتل و تبعید هم فرمان خداوند است! آرى، شما تسلیم فرمان خداوند نیستید، بلكه آیات الهى را هر جا مطابق میل و سلیقهى خودتان باشد مىپذیرید وهر كجا نباشد، زیر بار نمىروید.
این آیه نسبت به خطر التقاط، هشدار مىدهد كه چگونه افرادى بخشى از دین را مىپذیرند و قسمت دیگر آنرا رها مىكنند. مسلمانانى كه به احكام فردى عمل مىكنند، ولى نسبت به مسائل اجتماعى بىتفاوتند، باید در انتظار خوارى و ذلّت دنیا و عذاب قیامت باشند. اى بسا كسانى كه شرایط و احكام نماز و روزه را مراعات مىكنند، ولى در شرایط و وظایف حاكم و حكومت، متعهّد نیستند.
پيام ها
1- قرآن، كشتنِ دیگران را، به كشتن نفسِ خود تعبیر كرده است تا بگوید دیگركشى، خودكشى است و افراد یك جامعه همچون اعضاى یك پیكرند. «تقتلون انفسكم»
2- یارىرسانى وهمكارى در گناه وتجاوز، ممنوع است. [374] «تظاهرون علیهم بالاثم والعدوان»
3- علامت ایمان، عمل است و اگر كسى به دستورات دین عمل نكند، گویا ایمان ندارد. «أفتؤمنون ببعض الكتاب و تكفرون ببعض» قرآن، به جاى انتقاد از اینكه چرا بعضى دستورات را عمل مىكنید و بعضى را رها مىكنید، فرموده است: چرا به بعضى ایمان مىآورید و به بعضى كفر مىورزید.
4- نشانهى ایمان واقعى، عمل به دستوراتى است كه برخلاف سلیقههاى شخصى انسان باشد وگرنه انجام دستوراتِ مطابق میل انسان، نشانى از میزان ایمان واقعى ندارد. «تقتلون، تفادوهم» (در كشتن یكدیگر به تورات كارى ندارید، ولى در آزاد سازى اسیران اهل ایمان مىشوید!)
5 - كفر به بعضى از آیات، در واقع كفر به تمام احكام است. و به همین جهت جزاى كسانى كه به قسمتى از آیات عمل نكنند، خوارى دنیا و عذاب قیامت خواهد بود. «خزى فى الحیوة الدنیا... یردّون الى اشدّ العذاب»
374) در احادیث آمده است: اگر كسى ستمگر را در ظلم و ستم راهنمایى و كمك كند، در دوزخ قرین »هامان« وزیر فرعون خواهد بود. و حتّى آماده كردن دوات و قلم براى ستمگر، جایز نیست. امام كاظم علیه السلام خطاب به یكى از مسلمانان بزرگوار فرمود: كرایه دادن شتر به دستگاه هارون الرشید هر چند براى سفر حج باشد، جایز نیست. تفسیر اطیبالبیان.