ترجمه
آن چه در زمین فرو مىرود و آن چه از آن خارج مىشود و آن چه از آسمان نازل مىشود و آن چه در آن بالا مىرود (همه را) مىداند و اوست مهربانِ آمرزنده.
نکته ها
پس از ذكر كلّیات، بیان نمونهها لازم است. بعد از كلمه خبیر كه كلى بود، خداوند نمونههاى علم خود را نقل مىكند. «و هو الحكیم الخبیر یعلم ما یلج...» مصداق «یلج فى الارض»، ورود دانه در خاك و مصداق «یخرج منها»، خروج گیاه از خاك و مصداق «ینزل من السماء»، نزول باران از آسمان و مصداق «ما یعرج فیها»، پرواز پرندگان در آسمان است.
در تمام قرآن، چهل و نه مرتبه كلمهى «غفور» و «رحیم» با هم بیان شده كه در تمام موارد اول «غفور» آمده بعد «رحیم» مگر در این آیه؛ شاید به خاطر آن كه در همهى موارد نظر به عملكرد انسانهاست كه باید اول بخشیده شوند و سپس رحمت الهى را دریافت كنند، ولى در این آیه، اصل توجّه به علم و لطف و رحمت الهى است و مغفرت نسبت به عملكرد انسان به طور ضمنى در كلمه «یعرج» مطرح است. «الرّحیم الغفور»
پيام ها
1- خداوند، تنها مالك هستى نیست، بلكه به تمام جزئیّات آن نیز آگاهى دارد. «یعلم ما یلج...»
2- در نظام آفرینش، اشیا در رفت و آمد و حركتاند. «یلج، یخرج، ینزل، یعرج»
3- نشانهى رحمت او نزول باران از آسمان، «ینزل» و نشانهى غفران او پوشاندن اعمال زشت انسان است. «الرحیم الغفور»