ترجمه
و زیردستان به مستكبران گویند: بلكه (مایهى گمراهى ما) نیرنگ شب و روز (شما بود)، آن گاه كه ما را فرمان مىدادید به خدا كفر ورزیم و براى او همتایانى قرار دهیم. و همین كه عذاب را مشاهده كردند پشیمانى خود را پنهان نمودند. و ما در گردن كسانى كه كفر ورزیدند غلها قرار دادیم، آیا جز آن چه عمل مىكردند جزا داده مىشوند؟
نکته ها
در این آیه مىخوانیم كه مجرمان ندامت خود را پنهان مىكنند، در حالى كه در آیات و روایات دیگر آمده كه آنان ندامت خود را آشكار مىكنند. این تفاوت به خاطر آن است كه مواقف قیامت متفاوت است.
گرچه به گفته راغب در مفردات خود، «اسرّوا النّدامة»، هم به معناى اظهار ندامت است و هم به معناى مخفى كردن ندامت، ولى با توجّه به حدیثى كه از امام صادقعلیه السلام وارد شده، مراد همان مخفى كردن ندامت است. امام صادقعلیه السلام در پاسخ این سؤال كه نگاه داشتن ندامت در دل براى چیست؟ فرمود براى آنكه از سرزنش دیگران دور بمانند.(513)
513) بحار، ج 7، ص 188.
پيام ها
1- مستكبران، تلاش شبانه روزى دارند. «بل مكر الیل و النهار»
2- پیشوایان كفر، بر اساس مكر و تدبیر فرمان مىدهند. «مكر الیل... اذ تأمروننا»
3- انحراف فكرى و فرهنگى جامعه، نتیجهى كار مداوم دشمنان مستكبر است. «مكر الیل و النهار اذ تأمروننا»
4- برخورد مستكبران با زیردستان خود، برخورد امر و نهى است، نه دعوت و ارشاد. «تأمروننا أن نكفر»
5 - پشیمانى در قیامت سودى ندارد. «اسروا الندامة... جعلنا الاغلال»
6- عذابهاى الهى با عملكرد كفّار متناسب است. «هل یجزون الا ما كانوا یعملون»