ترجمه
ستایش، مخصوص خداوندى است كه آفریدگار آسمانها و زمین است؛ فرشتگان را كه داراى بالهاى (قدرت) دو تا دو تا و سه تا سه تا و چهار تا چهار تا هستند، رسولانى قرار داد. او هر چه را بخواهد در آفرینش مىافزاید، البتّه خداوند بر هر كارى تواناست.
نکته ها
«فاطر» به معناى آفریدن ابتكارى است و «اجنحِة» از «جناح» به معناى بال و كنایه از قدرت است. در زبان فارسى نیز مىگوئیم: فلانى پروبالش سوخته یا شكسته، كنایه از اینكه قدرتى ندارد.
پيام ها
1- ستایش باید بر اساس ارزش و لیاقت باشد. (اگر قرآن مىفرماید: «الحمدللّه» به دلیل آن است كه او فاطر، جاعل و قدیر است.)
2- با آن كه خداوند قدرت دارد، لیكن نظام آفرینش را بر اساس اسباب و مسبّبات قرار داده است. «جاعل الملائكة رسلا»
3- نقش و قدرت فرشتگان متفاوت است. «اولى اجنحة مثنى و ثلاث و رباع»
4- دست خداوند در آفرینش باز است و جهان در حال توسعه و گسترش مىباشد. «یزید فى الخلق ما یشاء»
5 - آفرینش جهان، امرى بدیع و ابتكارى است. «فاطر السموات و الارض»
سیماى فرشتگان در قرآن
قرآن كریم دربارهى فرشتگان مطالبى دارد از جمله:
1. فرشتگان، بندگان گرامى خداوند هستند. «بل عباد مكرمون»(524)
2. مطیع خداوند هستند. «لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون»(525) «لا یعصون اللّه ما امرهم و یفعلون ما یُؤمرون»(526)
3. تدبیر و تقسیم امور بر عهدهى آنهاست. «فالمدبّرات أمراً»(527) «فالمقسّمات أمراً»(528)
4. مراقب الفاظ و سخن انسانند. «ما یلفظ من قولٍ الا لدیه رقیبٌ عتیدٌ»(529)
5. كاتب اعمالند. «و رسلنا لدیهم یكتبون»(530)
6. بشارت دهنده به رزمندگان در جنگ هستند. «بجنود لم تروها»(531)
7. بشارت دهنده در مورد فرزنددار شدن هستند. «انا نبشرك بغلام اسمه یحیى»(532)
8. بشارت دهنده به مؤمنان در لحظهى مرگ هستند. «الاّ تخافوا ولا تحزنوا»(533)
9. مأمور عذاب مجرمان هستند. «لمّا جاءت رسلنا لوطا سىء بهم»(534)
10. محافظ انسان هستند. «یُرسل علیكم حفظة»(535)
11. دعاگوى مؤمنانند. «و یستغفرون للذین آمنوا»(536) «و یستغفرون لمن فى الارض»(537)
12. شفاعت مىكنند. «و كم من ملك فى السموات لا تغنى شفاعتهم شیئا الاّ من بعد ان یأذن اللّه لمن یشاء و یرضى»(538)
13. لعن كنندهى كفّارند. «أولئك علیهم لعنة اللّه والملائكة والنّاس أجمعین»(539)
14. امدادگر جبههها هستند. «یُمدّكم ربّكم بثلاثة آلاف من الملائكة منزلین»(540) «بلى ان تصبروا و تتّقوا... یمددكم ربّكم بخمسة آلاف»(541)
15. مجرمان را لحظهى مرگ تنبیه مىكنند. «توفّتهم الملائكة یضربون وجوههم و أدبارهم»(542)
16. از بهشتیان استقبال مىكنند. «سلام علیكم بما صبرتم»(543)
17. مسئول عذاب دوزخ هستند. «علیها تسعة عشر»(544)
18. مسئول قبض روح هستند. «توفّته رسلنا»(545)
19. داراى درجاتى هستند. «ما منّا الا له مقام معلوم»(546)
20. مسئول نزول وحى هستند. «ینزّل الملائكة بالروح»(547)
21. گاهى به صورت انسان در مىآیند. «فتمثّل لها بشراً سویّا»(548)
22. از عبادت خسته نمىشوند. «یسبّحون له بالیل والنهار و هم لا یسأمون»(549)
23. با غیر انبیا نیز تماس و گفتگو دارند. «انّما انا رسول ربّك لاهب لك غلاماً»(550)
24. بعضى فرشتگان برگزیدهاند. «اللّه یصطفى من الملائكة رسلا و من الناس»(551)
25. ایمان به فرشتگان لازم است. «والمؤمنون كلّ آمن باللّه و ملائكته و كتبه و رسله»(552)
«و مَن یكفر باللّه و ملائكته و كتبه و رسله و الیوم الآخر فقد ضلّ ضلالاً بعیدا»(553)
توضيحات
سیماى سورهى فاطر
این سوره در مكّه نازل شده و چهل و پنج آیه دارد.
«فاطر» یكى از صفات خداوند است كه به معناى آفریننده مىباشد. نام این سوره از آیه اول آن گرفته شده كه خداوند را به عنوان «فاطر السموات و الارض» معرّفى مىنماید.
همانند دیگر سورههاى مكّى، سخن از مبدأ و معاد و مبارزه باشرك، محور اصلى مباحث این سوره را تشكیل مىدهد.