ترجمه
(نفرت آنان از حقّ) به خاطر استكبار در زمین و نیرنگ بدشان بود، و نیرنگ بد جز اهلش را فرا نگیرد، پس آیا آنان جز سنّت (خداوند را در مورد قلع و قمع) پیشینیان انتظار دارند؟ با آنكه براى سنّت و قانون الهى هرگز جایگزینى نخواهى یافت، و هرگز براى سنّت الهى تغییرى نخواهى یافت.
نکته ها
«تبدیل» یعنى چیزى را بَدَل چیز دیگر قرار دادن، مثل تیمم بدل از غسل، ولى «تحویل» به معناى تصرف در زمان یا مكان یا شكل و قالب یك چیز است بدون آنكه چیزى را جایگزین آن كنیم.
اگر پزشك، شربتى را به بیمار داد و او به جاى آنكه بخورد، شربت را دور ریخت و به پزشك گفت: آن را نوشیدم، گمان مىكند كه سر پزشك كلاه گذاشته و به او كلك زده است، در حالى كه بیمار خودش را فریب داده است، نه پزشك را. «لایحیق المكر السّیىء الاّ باهله»
پيام ها
1- سرچشمهى فرار و نفرت از راه انبیا یا استكبار است یا حیله. (شاید استكبار از سوى كفّار و حیله از سوى منافقان باشد و شاید استكبار بستر حیلهگرى خود مستكبر باشد). «استكباراً... و مكر السیّىء»
2- نتیجه حیله به خود انسان برمىگردد (عقوبت و كیفر تكبّر و حیله به دیگرى منتقل نمىشود.) «لا یحیق المكر السّیّىء الاّ باهله»
بَد مكن كه بد اُفتى
چَه مَكَن كه خود اُفتى
3- خداوند در جامعه قانونها و سنّتهاى ثابتى را مقرّر كرده است كه در تمام اقوام و ملّتها جریان دارد، نظیر سنّت آزمایش، سنّت امداد مؤمنان و سنّت كیفر حیلهگران و مستكبران. آرى، خوشبختى و بدبختى و عزّت یا سقوط جامعه، در گرو پیروى از سنّتهاى الهى یا ترك آنهاست. «فلن تجد لسنّة اللّه تبدیلاً... تحویلاً»
4- تاریخ داراى نظام و قانون ثابت است. (با نگاه به گوشهاى از تاریخ مىتوان قانونِ گوشهى دیگر تاریخ را به دست آورد.) «فلن تجد لسنّة اللّه تبدیلاً»