ترجمه
(این قرآن براى آن است كه) تا هر كس زنده (دل) است، هشدارش دهد و (حجّت را بر كافران تمام كند) و گفتار خدا درباره آنان محقّق گردد.
نکته ها
حیات چند نوع است:
1. حیات نباتى. «یحیى الارض بعد موتها»(621) خداوند زمین را (با رویاندن گیاهان) زنده مىكند.
2. حیات حیوانى. «كنتم امواتا فاحیاكم»(622) شما مرده بودید پس او شما را زنده كرد.
3. حیات فكرى. «دعاكم لما یحییكم»(623) پیامبر شما را به چیزى دعوت مىكند كه (دلهاى مرده) شما را زنده مىكند.
4. حیات اجتماعى. «و لكم فى القصاص حیاة»(624) حیات (سیاسى و اجتماعى شما كه در سایه امنیّت بدست مىآید) در قصاص و انتقام به حقّ است.
5. حیات قلبى و روحى. «لیُنذر مَن كان حیّا» (آیه مورد بحث) قرآن افرادى را كه داراى دلهاى زنده و روحهاى پاك و آمادهاند هشدار مىدهد.
آرى، مؤمنان انسانهاى زنده دل و برخوردار از حیات واقعى و معقول و كافران همچون مردگان محروم از حیات واقعى هستند.
بر اساس روایات، منظور از «حیّاً» انسان عاقل است.(625)
مسئله قهر حتمى خداوند بر كافران كه در این آیه با جمله «یحقّ القول على الكافرین» آمده، در سورهى زمر آیهى 71 نیز مطرح است: «و لكن حقّت كلمة العذاب على الكافرین»
هشدارهاى قرآن از سرچشمه علم الهى است. هشدارهاى قرآن متنوّع، معروف و حكیمانه است. هشدارهاى قرآن همراه با بشارت و شیوههاى ابتكارى است. هشدارهاى قرآن همراه با نمونههاى عینى در زمین و زمان است.
انذار دهنده در این آیه، «لینذر» هم مىتواند قرآن باشد، هم مىتواند پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله باشد كه در آیه قبل مطرح بود.
621) روم، 19.
622) بقره، 28.
623) انفال، 24.
624) بقره، 179.
625) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- هشدارهاى قرآن، مایهى تذكّر و تنبّه است. «اِن هو الاّ ذكر... لینذر»
2- نشانهى زنده دلى، پذیرش هشدارهاى قرآن است. «لینذر من كان حیّا»
3- هدایت پذیرى از قرآن، در انحصار قوم و نژاد خاصّى نیست. «لینذر مَن كان حیّاً»
4- هدف از وحى و بعثت انبیا بیدارى و هوشیارى زنده دلان و اتمام حجت با مرده دلان است. «و یحقّ القول على الكافرین»
5 - در سنگدلان حتّى كلام خداوند اثر ندارد. «مَن كان حیّاً»
6- كفّار و كسانى كه حقّ را نپذیرند مردگانى بیش نیستند. (در برابر «مَن كان حیّاً»، «الكافرین» آمده است.
7- وعده قهر الهى براى كافران، كلام قطعى خداست. «یحقّ القول على الكافرین»