ترجمه
خداوند بهترین سخن را در قالب كتابى نازل كرد (كه آیاتش) متشابه (و مشابه یكدیگر است). از (تلاوت آیات) آن پوست كسانى كه از پروردگارشان مىترسند به لرزه مىافتد، سپس (با ایمان و اُنس) به یاد خدا پوستها و دلهاى آنان نرم و آرام مىشود، این است هدایت خداوند كه هر كه را بخواهد به آن هدایت مىكند و هر كه را خداوند (به خاطر فسق و فسادش) گمراه نماید، پس هیچ هدایت كنندهاى براى او نیست.
نکته ها
«حدیث» به معناى سخن و گفتار است و مراد از حدیث در این آیه، قرآن است و «احسن الحدیث» بودن قرآن به خاطر جامعیّت، حقّانیّت، استوارى، فصاحت و بلاغت قرآن است.
خود كلمهى «متشابه» نیز متشابه است، یعنى چند معنا دارد. یك معناى آن چند پهلو بودن برخى آیات قرآن است، در برابر آیات محكم و روشن، كه در این معنا متشابه، صفت بعضى آیات است. «هنّ امّ الكتاب و اخر متشابهات»(19) لكن متشابه در این آیه به معناى شباهت آیات به یكدیگر است كه بنابراین صفت تمام آیات است.
«مثانى» جمع مثنى به معناى گرایش است، یعنى آیات قرآن به یكدیگر گرایش دارند و بعضى آیات، بعضى دیگر را تفسیر مىكنند و به تعبیرى دیگر یك مفهوم را در قالب الفاظى متفاوت تكرار مىكنند.
19) آلعمران، 7.
پيام ها
1- قرآن، بهترین گفتارهاست. «احسن الحدیث» (زیرا صادقترین سخنهاست، «و من أصدق من اللّه حدیثا»(20) و حرف آخر و فصل الخطاب است. «فبأىّ حدیث بعده یؤمنون»(21))
2- تمام آیات قرآن به یكدیگر شباهت دارند و هیچ ناهماهنگى و تضادّى در آنها نیست. «متشابهاً»
3- خداترسى، در ظاهر جسم و بدنِ مؤمنان نمایان است و صورت آنان بیانگر سیرت آنان است. «تقشعرّ منه جلود الّذین یخشون ربّهم»
4- مؤمن، با شنیدن آیات عذاب خوف دارد، «تقشعرّ» و با شنیدن آیات رحمت امیدوار مىشود. «ثمّ تلین جلودهم»
5 - قرآن، كتاب هدایت الهى است. «كتاباً... ذلك هدى اللّه»
6- خداوند، اسباب هدایت را براى همه فراهم كرده است، امّا تنها گروهى این هدایت را مىپذیرند. «ذلك هدى اللّه... یهدى... یضلل»
20) نساء، 87.
21) اعراف، 185.