ترجمه
آگاه باشید كه دین خالص مخصوص خداوند است و كسانى كه به جاى خداوند معبودهایى را برگزیدند (و در توجیه كار خود گفتند:) ما آنها را نمىپرستیم مگر براى آن كه ما را هر چه بیشتر به خدا نزدیك كنند، همانا خداوند دربارهى آن چه آنان بر سر آن اختلاف مىكنند، میانشان داورى خواهد كرد. البتّه خداوند كسى را كه دروغگوى كفران پیشه است هدایت نمىكند.
نکته ها
در آیهى قبل به شخص پیامبر فرمود: عبادتت خالصانه باشد. «فاعبداللّه مخلصاً» در این آیه به همهى مردم مىفرماید: تمام عبادتها باید براى خداوند باشد. «للّه الدین الخالص»
شخصى به پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله گفت: ما اموال خود را به فقرا مىدهیم تا نام ما به نیكى برده شود. حضرت فرمود: خداوند تنها كار خالص را مىپذیرد و سپس این آیه را تلاوت فرمود: «اَلا للّه الدّین الخالص...»(4)
براى بت پرستى ریشههایى گفتهاند، از جمله:
الف) براى احترام به بزرگان، مجسمهى آنان را مىساختند و با گذشت زمان این مجسّمهها به صورت مستقل پرستش مىشد.
ب) بتپرستان گمان مىكردند انسان نمىتواند مستقیماً با خدا ارتباط برقرار كند و نیاز به واسطههاى مقدّس دارد، لذا براى مقدّسین تمثالى مىساختند كه به مرور زمان این سمبلها به صورت بت در آمد.
پيام ها
1- در شیوهى تبلیغ، مخاطب را حسّاس كنید. (كلمه «اَلا» یعنى آگاه باش كه مسئله مهمّى است)
2- تمام مكاتب بشرى با خرافات و هوسها آلوده هستند و دین خالص، تنها از آن خداست. «للّه الدّین الخالص»
3- ارزش دین به خالص بودن آن است وگرنه هوسها و خرافات آن را مسخ مىكند. «للّه الدّین الخالص»
4- منحرفان، انحرافات خود را توجیه مىكنند. بتپرستان مىگویند: ما بتها را مىپرستیم زیرا نمىتوانیم بدون واسطه به خدا نزدیك شویم. «ما نعبدهم الاّ لیقرّبونا»
5 - خداجویى، امرى نهفته در وجود انسان حتّى مشركان است. «لیقرّبونا الى اللّه زلفى»
6- در پیشگاه الهى بعضى واسطهها مورد قبول و سفارش خداوند است. «و ابتغوا الیه الوسیلة»(5) ولى بعضى وسیلهها مثل بت مورد قبول نیست. «ما نعبدهم الاّ لیقرّبونا الى اللّه زلفى»
7- بت پرستان مكّه خدا را قبول داشتند و بتها را واسطه قرب به او مىپنداشتند. «الى اللّه زلفى»
8 - مشركان به شفاعت عقیده داشتند لكن شفیع خود را بتها مىپنداشتند. «الى اللّه زلفى»
9- قرب به خدا محبوب همه است. «لیقرّبونا الى اللّه زلفى»
10- قیامت روز پایان اختلافات است. «یحكم بینهم فى ما... یختلفون»
11- بستر هدایت الهى را باید انسان در خود فراهم كند و دروغ و كفران، انسان را از قابلیّت هدایت مىاندازد. «لا یهدى من هو كاذب كفّار»
12- دروغ مىتواند مقدّمه انحراف دائمى شود. «كاذب كفّار»
13- تقرب آفرینى بتها عقیدهاى است بس دروغ. «كاذب»
14- بتها نزد بت پرستان به مانند موجودات عاقل و فهیم بودند. («ما نعبدهم الاّ...» كلمه «هُم» براى افراد با شعور بكار مىرود.)