ترجمه
و هرگاه به انسان آسیبى رسد پروردگارش را مىخواند در حالى كه (با توبه) به سوى او بازگشته است. امّا همین كه خداوند از جانب خویش نعمت بزرگى به او دهد آن چه را (به خاطر رفع آن) قبلاً خدا را مىخواند، فراموش مىكند و براى خداوند همتایانى قرار مىدهد تا (خود و دیگران را) از راه او منحرف سازد. بگو: «مدّت كمى را با كفر خود كامیاب باش كه تو بدون شك از دوزخیانى».
نکته ها
«ضُرّ» به معناى هر گونه آسیب و ضرر است. «خَوَّله» به معناى عطاى بزرگ است. «منیب» یا از «نوبة» است، یعنى انسان نوبت به نوبت به خدا توجّه مىكند، یا از «نابَ» به معناى انقطاع است، یعنى انسان در بست به او توجّه مىكند كه ظاهراً همین معناى دوم مراد است.
در آیات قبل، خداشناسى از طریق آفریدهها مطرح بود و در این آیه توجّه به خدا از طریق فطرت و درون مطرح است.
پيام ها
1- قرآن از توجّههاى موسمى و موضعى انسان كه به هنگام اضطرار پیش مىآید و بعد فراموش مىشود، انتقاد مىكند. «اذا مسّ الانسان ضُرٌّ دَعا»
2- انسان كم ظرفیّت است و در اولین برخورد با سختىها، فریاد مىزند. «مسّ»
3- مشكلات، عامل بیدارى و بازگشت به فطرت است. «ضُرٌّ دَعا» (گرفتارىها انسان را به توبه و دعا وادار مىكند).
4- دعاى خالصانه سبب برطرف شدن ناگوارىهاست. «منیباً الیه... خَوّله نعمةً»
5 - ضررها از او نیست، ولى نعمتها از اوست. «نعمةً منه»
6- رفاه، مایهى غفلت و فراموشى است. «نعمةً - نسى»
7- انسانهاى كم ظرفیّت به هنگام رفاه، مشكلات قبلى خود را فراموش مىكنند. «نسى ما كان یدعوا الیه»
8 - غفلت از یاد خدا، مایهى شرك است و كسى كه بخاطر رفاه خدا را فراموش كرد، به سراغ غیر او مىرود. «نسى... جعل للّه انداداً»
9- شرك انسان، گسترده است و هر روز به چیزى دل مىبندد. «انداداً»
10- توجّه انسان به غیر خدا، دیگران را نیز به اشتباه و گمراهى مىاندازد. «لیضلّ»
11- انحراف انسان گام به گام است. اوّل: نسیان «نسى» دوّم: شرك «جعل للّه انداداً» سوّم: منحرف كردن دیگران «لیضلّ»
12- هر كامیابى نشانهى محبوبیّت نیست. «تمتع بكفرك»
13- مشرك كافر است. «جَعَل للّه انداداً... تمتّع بكفرك»
14- كامیابىهاى دنیا نسبت به آخرت كم است. «تمتّع... قلیلاً»
15- مجازات كفران و كفر، قرین شدن با دوزخیان است. «انك من اصحاب النار»