ترجمه
و از میان شما باید گروهى باشند كه (دیگران را) به خیر دعوت نمایند و امربه معروف ونهى از منكر كنند و آنها همان رستگارانند.
نکته ها
قرارگرفتن آیه مربوط به امر به معروف ونهى از منكر در میان دو آیهاى كه دستور اتّحاد و یكپارچگى مىدهد، شاید از آن رو باشد كه در نظام اجتماعىِ متفرّق و از هم پاشیده، یا قدرت دعوت به خیر و معروف وجود ندارد و یا اینكه چنین دعوتهایى مؤثّر و كارساز نیست.
امر به معروف ونهى از منكر، به دو صورت انجام مىشود:
1- به عنوان وظیفهاى عمومى و همگانى كه هركس به مقدار توانایى خود باید به آن اقدام نماید.
2- وظیفهاى كه یك گروه سازمان یافته و منسجم آن را به عهده دارد و با قدرت، آن را پىمىگیرد. چنانكه اگر رانندهاى در خیابان خلاف كند، هم سایر رانندگان با چراغ و بوق به او اعتراض مىكنند و هم پلیس راهنمایى براى برخورد قاطع با متخلّف وارد صحنه مىشود.
درباره امربهمعروف ونهى از منكر، روایات بسیارى آمده كه از نقل آنها صرفنظر و به این مقدار بسنده مىكنیم كه على علیه السلام فرمود: اگر امر به معروف و نهى از منكر ترك شود، كارهاى نیك و خیر تعطیل و اشرار و بَدان مسلّط مىشوند.[130]
130) نهجالبلاغه، نامه 47.
پيام ها
1- در جامعه اسلامى، باید گروهى بازرس و ناظر كه مورد تأیید نظام هستند، بر رفتارهاى اجتماعى مردم نظارت داشته باشند. «ولتكن منكم امّة»
2- اصلاح جامعه و جلوگیرى از فساد، بدون قدرتِ منسجم و مسئول مشخّص امكان ندارد. «منكم امّة»
3- دعوتكنندهى به خیر ومعروف باید اسلامشناس، مردمشناس وشیوهشناس باشد. لذا بعضى از امّت این وظیفه را به عهده دارند، نه همه آنها. «منكمامّة»
4- دعوت به خیر و امر به معروف و نهى از منكر، باید به صورت دائمى باشد، نه موسمى و موقّتى.[131] «یدعون، یأمرون، ینهون»
5 - امر به معروف، بر نهى از منكر مقدّم است. اگر راه معروفها باز شود، زمینه براى منكر كم مىگردد. «یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنكر»
6- كسانى كه براى رشد و اصلاح جامعه دل مىسوزانند، رستگاران واقعى هستند وگوشهگیرانِ بىتفاوت را از این رستگارى سهمى نیست. «اولئك همالمفلحون»
7- فلاح و رستگارى، تنها در نجات و رهایى خود خلاصه نمىشود، بلكه نجات و رشد دیگران نیز از شرایط فلاح است. «یأمرون، ینهون، اولئك هم المفلحون»
131) فعل مضارع، نشانهى استمرار است.