ترجمه
(امدادهاى الهى براى آن بود) تا بعضى از كفّار را ریشه كن كند یا ناكام و ذلیلشان گرداند كه ناامید برگردند.
نکته ها
كلمهى «طَرف» به معناى انتهاى یك چیز است، نه گوشهى آن. بنابراین آیه مىفرماید: امدادهاى غیبى ما براى آن است كه ریشهى بعضى از كفّار قطع شود. البتّه بعضى مفسّران، «طَرف» را به معناى اَشراف گرفتهاند. یعنى هدف جنگ بدر، نابودى اَشراف كفّار بود. نظیر آیهى «فقاتلوا ائمّة الكفر»[144]
ناامیدى بر دو گونه است؛ اگر كسى از اوّل ناامید باشد مىگویند: «یأس» دارد، ولى اگر بعد از امیدوارى، ناامید شود مىگویند: «خائب» است.[145]
جنگ در اسلام، گاه دفاعى است و براى خنثى كردن تهاجم دشمن و گاه ابتدایى و آغازگرانه است.
144) توبه، 12.
145) تفسیر اطیب البیان و التحقیق فى كلمات القرآن.
پيام ها
1- سران كفر، یا باید به كلّى ریشهكن شوند و یا خوار و ذلیل و مأیوس گردند. با برخوردهاى ضعیف و موسمى و موضعى كه به ریشهى كفر لطمه نمىزند، دل خوش نباشید. «لیقطع طرفاً من الّذین كفروا»
2- وحدت و قدرت و سیاست و مدیریّت مسلمانان، باید به نوعى باشد كه دشمن به ناامیدى كشیده شود. «فینقلبوا خائبین»