ترجمه
به یقین پیش از شما سنّتهایى بوده (و سپرى شده) است. پس در روى زمین گردش كنید و بنگرید كه سرانجام تكذیب كنندگان چگونه بوده است.
نکته ها
این آیه به اهمیّت جامعهشناسى و كشف اصول عزّت و ذلّت جوامع اشاره دارد. سنّتهایى كه در اقوام پیشین وجود داشته، از این قبیل است:
الف: حقّ پذیرى و نجات آنها.
ب: تكذیب حقّ و هلاك آنها.
ج:آزمایشات الهى براى آنها.
د:امدادهاى غیبى براى اهل حق.
ه: فرصت و مهلت به ستمگران.
و: مقاومت مردان خدا و رسیدن به اهداف.
ز: توطئه كفّار و خنثى سازى آن از جانب خداوند.
پيام ها
1- قوانین و سنّتهاى ثابتى بر تاریخ بشر حاكم است كه شناخت آن، براى امروز بشر مفید است. «قد خلت من قبلكم سنن»
2- تاریخ گذشتگان، چراغ راه زندگى آیندگان است. «فسیروا... فانظروا»
3- جهانگردىِ هدفدار و بازدیدِ توأم با اندیشه، بهترین كلاس براى تربیت انسانهاست. «فسیروا... فانظروا»
4- شما با سایر امّتها فرقى ندارید. عوامل عزّت یا سقوط همه یكسان است. «فسیروا... فانظروا»
5 - شناخت رفتار و پایانكار پیشینیان در انتخاب راه مفید است. «فسیروا... فانظروا»
6- با آگاهى از تاریخ گذشته، مىتوانید آیندهى راه خود را پیشبینى كنید. «فسیروا... فانظروا»
7- حفظ آثار باستانى براى عبرت آیندگان، لازم است. «فسیروا فى الارض»
8 - بررسى و تحقیق در تحولات تاریخ، لازم است. «فسیروا... فانظروا»
9- در مطالعهى تاریخ جلوهها مهم نیست، پایان كار مهم است. «فسیروا... فانظروا كیف كان عاقبة المكذّبین»
10- كیفرهاى الهى تنها مربوط به قیامت نیست، گاهى در همین دنیا قهر الهى به سراغ گردنكشان مىآید. «عاقبة المكذّبین»