ترجمه
اگر خداوند شما را یارى كند، هیچ كس بر شما غالب نخواهد شد و اگر شما را خوار كند، پس چه كسى است كه بعد از آن بتواند شما را یارى كند؟ (بنابراین)مؤمنان فقط باید بر خداوند توكّل كنند.
نکته ها
در آیه قبل سفارش به توكّل شد و در این آیه، دلیل توكّل بر خدا را چنین مطرح مىكند كه عزّت و ذلّت تنها به دست اوست.
در حدیث آمده است كه رسول خدا صلى الله علیه وآله از جبرئیل پرسید: توكّل بر خدا چیست؟ گفت: اینكه بدانى مخلوق، سود و زیانى به تو نمىرساند و از غیر خدا كاملاً مأیوس شوى. اگر انسان به این درجه رسید، جز براى خدا كار نمىكند و از غیر خدا نمىهراسد و جز به خدا امید ندارد و این حقیقت توكّل است.[168]
امام صادقعلیه السلام فرمودند: هرگاه میان انسان و گناه، مانعى حائل نشد و انسان گرفتار معصیت گردید، این خذلان الهى است.[169]
168) بحار، ج71، ص 138.
169) تفسیر برهان، ج1، ص323.
پيام ها
1- پیروزىهاى طبیعى تحتالشعاع عوامل دیگر واقع مىشوند، امّا نصرت و امداد الهى تحتالشعاع قرار نمىگیرد. «ان ینصركم اللّه فلا غالب لكم»
2- پیروزى و شكست هردو با ارادهى خداوند است. «ینصركم... یخذلكم»
3- ایمان، از توكّل بر خدا جدا نیست. «فلیتوكّل المتوكّلون»