ترجمه
او پیش از این (تورات و انجیل را) براى هدایت مردم (فرو فرستاد) و اینك فرقان را (كه وسیلهى تمیز حقّ از باطل است) نازل كرد، البتّه براى كسانى كه به آیات الهى كفر ورزند، عذاب شدیدى است و خداوند شكست ناپذیر صاحب انتقام است.
نکته ها
یكى از نامهاى قرآن، فرقان است. فرقان، یعنى آنچه مایهى افتراق، جدایى و فرق گذاشتن است. از آنجا كه راه تشخیص حقّ از باطل، در همه امور قرآن مىباشد، لذا به آن فرقان گفته شده است.
عذاب شدید مخصوص آخرت نیست. در این آیه نفرموده كه عذاب كفّار مربوط به آخرت است، زیرا گاهى سرگرمى و حرص بر اندوختن مال و غفلت از خداوند و معنویات خود عذاب است. در آیه 85 سوره توبه مىفرماید: خداوند به گروهى مال و اولاد مىدهد تا بدانها عذابشان كند.
امام صادقعلیه السلام دربارهى «انزل الفرقان» فرمودند: هر امر محكم، فرقان است و كتاب در «انزل الكتاب»، مجموع قرآن است.[2]
2) تفسیر عیّاشى، ج1، ص162.
پيام ها
1- هدایت مردم، یك سنّت همیشگى الهى بوده است. «من قبل»
2- مخاطب كتب آسمانى، عموم مردم هستند، نه قبیله و نژاد خاص. «للنّاس»
3- قرآن، وسیلهى شناخت حقّ از باطل است. «و انزل الفرقان»
4- هركجا میان سلیقهها، افكار و عقاید به هر نحو دچار تحیّر شدیم، حرف آخر از آن قرآن است. (حتّى اگر در میان روایات نیز دچار حیرت شدیم، باید به حدیثى توجّه كنیم كه مطابق با قرآن باشد.) «الفرقان»
5 - بعد از نزول آن همه كتاب و اسباب هدایت، جزاى شخص لجوج عذاب شدید است. «عذاب شدید»
6- عذاب الهى، پس از اتمام حجّت بر مردم است. «هدى للناس... الّذین كفروا... لهم عذاب شدید»
7- این آیه مایهى دلگرمى و تسلیت خاطر پیامبر و مؤمنان است كه خداوند به حساب كفّار سرسخت مىرسد. «عزیز ذوانتقام»
8 - سرچشمه كیفر و انتقام او، عملكرد ماست، وگرنه او عزیزى است كه هیچ كمبودى ندارد. «عزیز ذوانتقام»
9- كفر مردم در خداوند اثرى ندارد. «كفروا، واللَّه عزیز»