ترجمه
و(بیاد آور) هنگامى كه خداوند از پیامبرانِ (پیشین) پیمان گرفت كه هرگاه به شما كتاب و حكمتى دادم، سپس پیامبرى به سوى شما آمد كه آنچه را با شماست تصدیق مىكرد، باید به او ایمان آورید واو را یارى كنید. (سپس خداوند) فرمود: آیا به این پیمان اقرار دارید و بار سنگین پیمان مرا (بر دوش) مىگیرید؟ (انبیا در جواب) گفتند: (بلى) اقرار داریم، (خداوند) فرمود: خود شاهد باشید ومن هم با شما از جمله گواهانم.
پس كسانى كه بعد از این (پیمان محكم،) روى برگردانند، آنان همان فاسقانند.
نکته ها
تفاوت مكتب انبیا، مانند تفاوت برنامهى دو استاد یا دو استاندار است كه در اصول مسائل علمى و سیاسى، داراى جهت واحدى هستند، ولى در مسائل جزئى، به جهت تفاوتهاى فردى دانش آموزان یا شرایط منطقهاى، برنامههاى گوناگون ارائه مىدهند.[91]
حضرت علىعلیه السلام فرمودند: خداوند از انبیاى پیشین پیمان گرفت كه مردم را به بعثت پیامبر اسلام و صفات او خبر و بشارت دهند و به آنان فرمان تصدیق آن حضرت را بدهند.[92] امام صادقعلیه السلام فرمود: مراد از «جائكم رسول مصدّق» پیامبر اسلام است.[93]
91) تفسیر مراغى.
92) تفسیر مجمعالبیان.
93) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- در مدیریّت الهى، لازمهى سپردن مسئولیّتها، گرفتن پیمان است. «اخذ اللّه میثاق النبیین»
2- هر جا كار سخت است، پیمان گرفتن لازم است. دست برداشتن از آئین و سنّت موجود، و ایمان و حمایت از شخص نوظهور، ساده نیست. لذا خداوند میثاق مىگیرد. «اخذ اللّه میثاق...»
3- آمدن پیامبر خاتم صلى الله علیه وآله قطعى است، لذا از همهى انبیا پیمان گرفته شده، نه بعضى از آنها. «میثاق النبیین... جائكم رسول»
4- جریان نبوّت، مایهى وحدت است، نه اسباب تفرقه و انشعاب. «رسول مصدّق لما معكم لتؤمننّ به»
5 - انبیا داراى هدفى مشترك هستند. لذا پیامبران قبلى، آمدن انبیاى بعدى را بشارت مىدادند ونسبت به آنان پیمانِ ایمان ونصرت دارند، وپیامبران بعدى، انبیاى قبل را تصدیق مىكردند. «مصدّق لما معكم لتؤمننّ»
6- قدیمىها، جدیدىها را تحویل بگیرند، آنها را به مردم معرّفى كنند و زمینهى رشد بعدىها را فراهم آورند. «لتؤمننّ... لتنصرنّه»
7- ایمان به تنهایى كفایت نمىكند، بلكه حمایت نیز لازم است. «لتومنن به ولتنصرنه»
8 - در میان انبیا، سلسله مراتب است و خاتمالنبیّین اشرف آنهاست، زیرا همهى انبیا باید مؤمن به او و حامى او باشند. «لتؤمننّ به و لتنصرنّه»
9- وقتى انبیاى پیشین موظّف به ایمان وحمایت از پیامبر اسلام هستند، پس پیروان آنها نیز باید به او ایمان آورده و از او اطاعت كنند. «لتؤمننّ به و لتنصرنّه»
10- حمایتى ارزشمند است كه از ایمان سرچشمه گرفته باشد. «لتؤمننّ به ولتنصرنّه»
11- مهم، داشتن روح تسلیم و پذیرفتن حقّ است، چه بسا در عمل، شرایط لازم به وجود نیاید. انبیاى قبل، زمان پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله را درك نكردند، ولى این روحیه را داشتند.[94] «لتؤمننّ به ولتنصرنّه»
12- پیمانشكن فاسق است. «فمن تولّى... هم الفاسقون»
94) مثلاً شهید شدن یك مسأله است و آمادگى براى شهادت مسألهاى دیگر. چنانكه خداوند نمىخواهد خون اسماعیل ریخته شود، ولى مىخواهد ابراهیم آمادگى كامل براى قربانى كردن فرزند داشته باشد. ممكن است ما زمان ظهور حضرت مهدى علیه السلام را درك نكنیم، ولى انتظار ظهور، و عشق و علاقه و انس و آمادگى براى حضورش، مسألهاى است كه در دهها آیه و روایت سفارش شده است.