ترجمه
در آن (خانه) نشانههاى روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است و هر كس به آن درآید، درامان است وبراى خدا بر عهدهى مردم است كه قصد حج آن خانه را نمایند، (البتّه) هركه توانایى این راه را دارد. وهركس كفر ورزد (وبا داشتن توانایى به حج نرود، بداند كه) همانا خداوند از همهى جهانیان بىنیاز است.
نکته ها
مكّه وكعبه، نمایشگاهى از قدرت ونشانههاى الهى، وتاریخ آن مملوّ از خاطرات و سرگذشتهایى است كه توجّه به آنها درسآموز و عبرتانگیز مىباشد. در ساختن آن ابراهیم علیه السلام بنّایى، واسماعیل علیه السلام كارگرى مىكردهاند. سپاهیان فیلسوار ابرهه كه به قصد ویرانى آن آمدهاند، به قدرت الهى توسط پرندگان ابابیل نابود شدهاند. دیوار آن به هنگام تولّد علىّ علیه السلام براى مادرش شكافته مىشود تا در داخل آن، نوزادى متولد شود كه در آیندهاى نه چندان دور، بتهاى داخل آن را فرو ریزد. بلال، برده سیاهپوست حبشى، در برابر چشمان حیرت زده اشراف مكّه بر بالاى آن اذان مىگوید و روزى نیز مىرسد كه آخرین حجّت الهى به دیوار آن تكیه زده و نداى نجات انسانها را سر مىدهد و عالم را به اسلام دعوت مىكند.
مكّه، شهر أمن الهى است كه هر كس در آن وارد شود، در امان است. حتّى اگر جنایتكار وارد مسجدالحرام شود، نمىتوان متعرّض او شد، تنها مىتوان او را در مضیقه قرار داد تا خود مجبور به خارج شدن شود.[116]
در كنار كعبه، مقام ابراهیم است. به گفته روایات، مقام ابراهیم سنگى است كه به هنگام ساختن كعبه و بالا بردن دیوارهاى آن، زیر پاى ابراهیم علیه السلام قرار داشت و اثر پاى آن حضرت بر روى آن مانده است. بقاى این سنگ و اثر پا روى آن، از قرنها پیش از عیسى وموسى علیهما السلام با آن همه تغییر وتحوّلى كه در كعبه واطراف آن در اثر حملهها، سیلها وخرابىها بوجود آمده، خود نشانهاى از قدرت الهى است.
«حج» به معناى قصد همراه با حركت است و «مَحجّة» به راه صاف و مستقیم مىگویند كه انسان را به مقصد مىرساند. حج در اسلام به معناى قصد خانه خدا و انجام اعمال مربوط به آن است.
پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله به علىّ علیه السلام فرمود: «تارك الحج و هو مستطیع كافر» هر توانمندى كه حج را انكار و ترك كند، كافر است. و كسى كه امروز و فردا كند تا بمیرد، گویا یهودى و نصرانى از دنیا رفته است.[117]
استطاعت مالى براى حج، لازم نیست از خود انسان باشد، بلكه اگر كسى دیگرى را میهمان كند، یا هزینهى حجّ او را بپردازد، او مستطیع شده وحج بر او واجب است.[118]
امام صادقعلیه السلام دربارهى «آیات بیّنات» فرمودند: مقصود مقام ابراهیم، حجرالاسود و حجر اسماعیل است. و از آن حضرت پرسیدند مراد از «مَن دخله» كعبه است یا حرم؟ حضرت فرمودند: حرم.[119]
شخصى از امام صادقعلیه السلام دربارهى «مَن دخله كان آمنا» سؤال كرد: حضرت فرمودند: كسى كه این خانه را قصد كند و بداند كه این همان خانهاى است كه خداوند رفتن به آنرا فرمان داده، و اهلبیتعلیهم السلام را نیز آنگونه كه باید بشناسد، او در دنیا و آخرت درامان خواهد بود.[120]
116) كافى، ج4، ص 226.
117) من لایحضره الفقیه، ج4، ص368 ؛ كافى، ج4، ص 265.
118) كافى، ج4، ص 266.
119) كافىج4، ص223.
120) كافى، ج4، ص540.
پيام ها
1- در خانهى خدا، نشانههاى روشن بسیار است. نشانههاى قداست و معنویّت، خاطرات انبیا از آدم تا خاتم، مطاف بودن براى انبیا و قبلهگاه براى همهى نمازگزاران. «فیه آیات بیّنات»
2- ابراهیم علیه السلام مقامى دارد كه جاى پاى او، به مكّه ارزش داده است. «مقام ابراهیم»
3- بر خلاف تفكّر وهابیّت، اگر جماد در جوار اولیاى خدا قرار گیرد، قداست مىیابد. «مقام ابراهیم»
4- از امتیازات اسلام آن است كه یك منطقه از زمین را منطقهى امن قرار داده، تا ضعیف و قوى در كنار یكدیگر مجتمع شوند. «مَن دخله كان آمنا»
5 - واجبات، یك نوع تعهّد الهى برگردن انسان است. «وللّه علىالنّاس حِجّالبیت»
6- حج، باید خالصانه و تنها براى خدا باشد. «للّه على النّاس حِجّ البیت»
7- تكلیف و وظیفه، به مقدار توان است. توان فرد از نظر مالى و بدنى، وفراهم بودن شرایط بیرونى. «من استطاع الیه سبیلاً»
8 - استطاعت شرط حج است.[121] «من استطاع الیه سبیلاً»
9- انكار حج و ترك آن، سبب كفر است. «و من كفر»
10- فایدهى انجام دستورات الهى، به خود انسان برمىگردد وگرنه خداوند نیازى به اعمال ما ندارد. «فان اللّه غنىّ عن العالمین»
11- خداوند دعوت مىكند، ولى منّت نمىكشد. «وللّه على النّاس حِجّ البیت... و من كفر فانّ اللّه غنىّ عنالعالمین»
121) كافى، ج4، ص 267.