ترجمه
آیا آنان رحمت پروردگارت (در مورد تعیین پیامبر) را (میان خود) تقسیم مىكنند در حالى كه ما معیشت آنان را در زندگى دنیا میانشان تقسیم كردهایم (تا چه رسد به اعطاى مقام والاى نبوّت) و درجات بعضى انسانها را بر برخى دیگر برترى دادیم تا برخى از آنان برخى دیگر را به خدمت گیرند و رحمت پروردگار تو از آنچه آنان مىاندوزند بهتر است.
نکته ها
برترى یافتن برخى انسانها بر دیگران دو گونه است:
- یكى برترى در ساختار جسمى، فكرى و استعدادهاست كه این امر سبب احساس نیاز به یكدیگر و خدمت به همدیگر است و بدین وسیله جامعه تشكیل مىشود. انسان در این برترى نقشى ندارد. «رفعنا بعضهم فوق بعض درجات»
- نوع دیگر، برترى است كه خداوند بر اساس تلاش انسان عطا مىكند، نظیر آیه: «یرفع اللّه الّذین آمنوا منكم والّذین اوتوا العلم درجات»(4) كه خداوند كسانى را كه به سراغ علم و ایمان رفتند برترى مىدهد.
وقتى معیشت انسانها در دست خداست، چگونه بعضى انتظار دارند مقام نبوّت با آنان باشد و آنها تصمیم بگیرند كه وحى بر چه كسى نازل شود؟
تفاوتهایى كه میان مردم است باید سبب پیوستگى و تعاون و استخدام بعضى توسط بعضى باشد، نه سبب استثمار و فخر فروشى و تحقیر دیگران. «سُخریاً» یعنى گروهى از انسانها گروه دیگر را به كار گیرد و آنها را استخدام كند.
4) مجادله، 11.
پيام ها
1- انسان باید قدر و جایگاه خود را بداند و پا را از گلیم خود درازتر نكند. (انتخابپیامبر در حوزه اراده الهى است، نه توقّع و انتظار مردم) «اهم یقسمون رحمة ربّك»
2- نبوّت، رحمت خاص الهى است. «رحمة ربّك»
3- كسى از خداوند طلبى ندارد هر چه هست لطف و رحمت اوست. «رحمة ربّك»
4- رزق فقط به دست خداست. «نحن قسمنا بینهم معیشتهم»
5 - برترىهاى جسمى و فكرى سبب غرورتان نگردد زیرا همه از خداست. «نحن قسمنا - رفعنا»
6- اندیشه جامعه بى طبقه، خیالى بیش نیست. (خداى حكیم خود تفاوتهایى قرار داده تا مردم به یكدیگر احساس نیاز كنند و با كمك به یكدیگر در سایه اجتماع رشد كنند.) «رفعنا بعضهم فوق بعض درجات»
7- اجیر شدن و اجیر گرفتن و استخدام بعضى انسانها توسط بعضى دیگر، امرى مجاز و مشروع است. «لیتخذ بعضهم بعضاً سخریّاً»
8 - جامعهى پایدار و اقتصاد سالم، وابسته به تعاون و بهرهگیرى از توان نیروهاى مختلف انسانى است. «لیتخذ بعضهم بعضاً سخریّاً»
9- رحمت، از شئون ربوبیّت است. «رحمة ربّك»
10- وحى و رسالت را با مادیات مقایسه نكنیم. «رحمة ربّك خیر مما یجمعون»
11- برترىهاى مادى، شما را از رحمت الهى غافل نكند. «و رحمة ربّك خیر مما یجمعون»