ترجمه
مؤمنان، تنها كسانى هستند كه به خدا ورسولش ایمان آورده و دچار تردید نشدند و با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كردند. اینانند كه (در ادّعاى ایمان) راستگویانند.
نکته ها
سیماى مؤمن واقعى
چهار آیهى قرآن با جمله «انّما المؤمنون» شروع شده كه ترسیم سیماى مؤمن واقعى است:
1. «انّما المؤمنون الّذین اذا ذُكر اللَّه وَجِلتْ قلوبهم و اذا تُلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً و على ربّهم یَتوكّلون»(137) مؤمنان واقعى كسانى هستند كه هرگاه نام خداوند برده شود، دلهایشان مىلرزد و همین كه آیات الهى بر آنان تلاوت شود، ظرفیت آنان به ایمان افزوده مىگردد وتنها بر خدا تكیه مىكنند.
2. «انّما المؤمنون الّذین آمنوا باللّه و رسوله و اذا كانوا معه على امرٍ جامع لم یَذهَبوا حتّى یَستأذِنوه...»(138) مؤمنان واقعى كسانى هستند كه به خدا و رسولش ایمان دارند و هرگاه در یك كار دسته جمعى با پیامبر هستند، بدون اجازهى حضرت از صحنه خارج نمىشوند.
3 و 4. در همین سوره مطرح شده است؛ یك بار در آیه دهم، «انّما المؤمنون اخوة...» و بار دیگر در همین آیه.
اگر این چهار آیه را در كنار هم بگذاریم، سیماى مؤمنان صادق و واقعى را كشف مىكنیم. همانان كه قرآن دربارهشان فرموده است: «اولئك هم المؤمنون حقّا»(139) و«اولئك هم الصادقون» بنابراین مؤمنان واقعى كسانى هستند كه:
1. دلهاى آنان به یاد خدا بتپد، نه با مال و مقام و... . «اذا ذكر اللَّه وَجِلَت قلوبهم»
2. دائماً در حال حركت و تكامل هستند و توقّفى در كارشان نیست و در برابر هر پیام الهى؛ متعهّد، عاشق و عامل هستند. «و اذا تُلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا»
3. تنها تكیهگاه آنان ایمان به خداست، نه قراردادها و وابستگىهاى به شرق و غرب و... . «على ربّهم یَتوكّلون»
4. در نظام اجتماعى، پیرو رهبر الهى هستند و بدون دستور او حركتى نمىكنند و نسبت به او وفادارند. «اذا كانوا معه على امرٍ جامع لم یَذهَبوا حتّى یَستأذنوه»
5. خود را برتر از دیگران ندانند و با همه به چشم برادرى نگاه كنند. «انّما المؤمنون اخوة»
6. ایمان آنان پایدار است. ایمانشان بر اساس علم، عقل و فطرت است و به خاطر عمل به آنچه مىدانند، به درجهى یقین رسیدهاند و تبلیغات و حوادث تلخ و شیرین آنان را دلسرد و دچار تردید نمىكند. «ثمّ لم یَرتابوا»
7. هر كجا لازم باشد، با مال وجان از مكتب دفاع مىكنند. «و جاهدوا باَموالهم و انفسهم»
137) انفال، 2.
138) نور، 62.
139) انفال، 4 و 74
پيام ها
1- قرآن، هم ملاك و معیار كمال را بیان مىكند، «انّ اكرَمَكم عنداللّه اتقاكم» و هم الگوهاى كامل را نشان مىدهد. «انّما المؤمنون الّذین...»
2- ایمان به پیامبر، در كنار ایمان به خداوند لازم است. «آمنوا باللّه و رسوله»
3- نشانهى ایمان واقعى، پایدارى و عدم تردید در آن است. «ثمّ لم یَرتابوا»
4- ایمان، امرى باطنى است كه از راه عمل شناخته مىشود. «انّما المؤمنون الّذین... جاهدوا...»
5 - ایمان بدون جهاد، شعارى بیش نیست. «جاهدوا باموالهم و انفسهم...» (كمال ایمان به گذشت از جان و مال است.)
6- در فرهنگ اسلام، جهاد مالى و جانى، باید در راه خدا باشد. «جاهدوا... فى سبیل اللّه»