ترجمه
قاف، سوگند به قرآن با عظمت، (كه نبوّت تو و وقوع قیامت حقّ است).
بلكه از آمدن پیامبرى هشدار دهنده از میان خودشان در شگفت شدند، پس كافران گفتند: این (سخنان كه از قیامت خبر مىدهد) چیز عجیبى است!
نکته ها
این سوره یكى از 29 سورهاى است كه با حروف مقطّعه آغاز گردیده و چنانكه بارها گفتهایم، این حروف بیانگر عظمت و اعجاز قرآن است كه از همین حروف الفبا تشكیل یافته و لذا بلافاصله پس از آن به قرآن سوگند یاد شده است. «ق و القرآن المجید»
دربارهى پیامبر و آنچه بر او نازل شده و دستورات او، دو نوع تعجّب در قرآن ذكر شده است: یكى مثبت و دیگرى منفى. تعجّب مثبت از گروهى جن بود كه مطالب عالى قرآن آنان را به تعجّب واداشت و گفتند: «سمعنا قرآنا عجبا»(1) تعجّب منفى از كفّار است كه در چند مورد مىباشد:
از اینكه شخصى مثل خود آنان پیامبر شده است. «بل عجبوا أن جائهم منذر منهم»
از دعوت او به یكتاپرستى. «أجعل الالهة الهاً واحداً انّ هذا لشىء عُجاب»(2)
از گفتار او درباره حسابرسى و برپایى قیامت. «أفمن هذا الحدیث تعجبون»(3)
از زنده شدن مجدّد. «و ان تَعجب فعجب قولهم أاذا كنّا تُراباً أانّا فى خلق جدید»(4)
1) جنّ، 1.
2) ص، 5 .
3) نجم، 59 .
4) رعد، 5 .
پيام ها
1- سوگند به قرآن بسیار مهم است، چون داراى مجد و عظمت است.
«والقرآن المجید»
2- اگر مجد و عظمت مىخواهید، به قرآنِ صاحب مجد و شرافت روى بیاورید. «والقرآن المجید»
3- اگر قرآن، مجید و كریم است، ما نیز باید آن را تمجید و تكریم كنیم.
«و القرآن المجید»، «انّه لقرآن كریم»(5)
4- معروفها و كمالها، در دید نابخردان منكر و ناپسند جلوه مىكند. هم جنس بودن و از میان مردم بودن پیامبران، یك كار پسندیده و حكیمانه است ولى كفّار آن را ناپسند دانسته و تعجّب مىكردند. «عجبوا ان جاءهم منذر منهم»
5 - از نقاط مهم رسالت انبیا، هشدار دادن و انذار مردم است. «منذر منهم»
6- انكار عملكرد حكیمانهى خداوند نسبت به ارسال پیامبران، كفر است. «عجبوا ان جاءهم... فقال الكافرون»
7- منطق كفّار در طول تاریخ، استبعاد و تعجّب از رسالت پیامبران بوده است. «فقال الكافرون هذا شىء عجیب» (آرى، كفّار دلیلى بر نفى نبوّت و قیامت ندارند، تنها كارشان تعجّب از هشدارهاى انبیا به خصوص در مورد قیامت است.)
5) واقعه، 77.
توضيحات
سیماى سوره «ق»
این سوره چهل و پنج آیه دارد و در مكّه نازل شده است.
نام این سوره از ابتداى آن كه حرف مقطّعه «ق» مىباشد، گرفته شده است.
محور اصلى آن، همانند دیگر سورههاى مكّى، مسئله معاد و بیان فرجام اقوام گذشته و افراد نیك و بد است.
سوره با استبعاد و انكار مخالفان نسبت به زنده شدن دوباره انسان آغاز مىگردد و با استناد قرآن به نمونههاى معاد در طبیعت و آفرینش ادامه مىیابد. شیوه جان دادن انسان به هنگام مرگ و حوادث تكان دهنده پایان جهان كه سرآغازى است بر جهان دیگر، مقدّمهاى است براى بیان گوشهاى از حوادث قیامت و ویژگىهاى بهشت و دوزخ.
و آنچه در این میان انسان را از خطرات حفظ مىكند، یاد خدا و توجّه به كلام اوست كه در این سوره به آن سفارش شده است.