ترجمه
و همانا ما آسمانها و زمین و آنچه را میان آنهاست، در شش روز (دوره) آفریدیم و هیچ رنج و خستگى به ما نرسید.
نکته ها
«لُغوب» به معنى رنج و خستگى است كه در مورد قدرتهاى محدود بشرى معنا دارد. امّا در مورد خداوند كه قدرتش نامحدود است مفهومى ندارد. كسى كه قادر است آسمان و زمین را به آسانى بیافریند، آیا از آفرینش دوباره ما عاجز است؟!
مراد از «یوم» در آیه، روز و یا شبانه روز نیست، شاید مقصود شش مرحله و دوران است، زیرا روز به معناى متعارف بعد از پیدایش آسمان و زمین پیدا شده است.
فخر رازى این آیه را پاسخى به عقیده یهودیان مىداند كه مىگویند: خداوند، آفرینش را روز یكشنبه آغاز كرد و جمعه به پایان رساند و شنبه به استراحت پرداخت!
آفرینش خداوند، ویژگىهایى دارد:
1. بدیع و ابتكارى است. «بدیع السّموات و الارض»(44)
2. هدفدار است. «ما خلقت هذا باطلا»(45)
3. در حال تغییر و تحوّل و گسترش است. «و انّا لموسعون»(46)
4. با برنامه و اندازهگیرى است. «كل شىء خلقناه بقدر»(47)
5. هر چیز در حد خود كامل است. «احسن كل شىء خلقه»(48)
6. تدریجى و مرحله به مرحله است. «خلقنا... فى ستّة ایّام»
در آیه پانزدهم خواندیم: آیا ما نسبت به آفرینش نخستین عاجز ماندیم. «أفعیینا بالخلق الاول» و در این آیه مىفرماید: ذرّهاى خستگى در ما راه نیافت. «و ما مسّنا من لغوب»
44) بقره، 117.
45) آلعمران، 191.
46) ذاریات، 47.
47) قمر، 49.
48) سجده، 7.
پيام ها
1- آسمان را ساده ننگریم كه به تعبیر قرآن، محل قدرتنمایى خداود، داراى وسعت بسیار و طبقات متعدد است. «السموات»
2- در آفرینش تدریجى موجودات، اسرار و حكمتهایى است، وگرنه در قدرت بىنهایت خداوند ضعف و خستگى و خللى راه ندارد و او مىتواند با یك اراده و در یك لحظه همه چیز را خلق كند. «خلقنا... فى ستّة ایّام»
3- براى قدرت مطلقه الهى، خستگى مفهوم ندارد. «ما مسّنا من لغوب»