ترجمه
ما شما را آفریدیم، پس چرا تصدیق نمىكنید؟
آیا آنچه را (در رحم) مىریزید دیدهاید؟
آیا شما آن را (به صورت انسان) مىآفرینید یا ما آفرینندهایم؟
ماییم كه مرگ را در میان شما مقدّر كردیم و هرگز (مغلوب نمىشویم) وكسى بر ما پیشى نمىگیرد.
نکته ها
در آیات قبل بیان شد كه اصحاب شِمال در معاد تردید داشته و مىگفتند: آیا اگر مردیم و خاك شدیم، باز زنده مىشویم؟ از این آیه به بعد خداوند نمونههاى قدرت خود را در دنیا بیان مىكند تا استبعاد قیامت را برطرف نماید.
استدلالهاى قرآن، فراتر از زمان و مكان است و تاریخ مصرف ندارد و به مقطعى از زمان و مكانى خاص تعلق ندارد. نطفه در رحم و بذر در زمین، در هر زمان و مكان و براى همه واضح و روشن است.
مخفى بودن زمان مرگ حكیمانه است و فوایدى را به دنبال دارد، از یك سوى آماده باش انسان كه هر لحظه ممكن است مرگ فرا رسد و از سوى دیگر جریان عادى زندگى، زیرا منتظر زمان معیّنى براى مرگ نیست وگرنه زندگى براى او تلخ مىشد.
گرچه برخى مقدّمات تولید نسل، همچون آمیزش و ریزش نطفه در رحم، به وسیله انسان است، امّا تلقیح نطفه و تخمك و رشد آن در چند مرحله و حفظ و تبدیل آن به یك انسان كامل با ویژگىهاى منحصر به فرد، تنها كار خداوند است. «أ أنتم تخلقونه أم نحن الخالقون»
حتى اگر بشر، در خارج از رحم همانند سازى كند، باز هم از قدرت الهى نمىكاهد و خالقیّت او را زیر سؤال نمىبرد، زیرا این تأثیر و تأثّر به دست تواناى خداوند است و بشر در طراحى مراحل آفرینش نقشى ندارد.
پيام ها
1- چرا شك در معاد مىكنید؟ كسى كه شما را آفرید بار دیگر نیز مىآفریند. «نحن خلقناكم»
2- با منكران و ناباوران، مستدل گفتگو كنیم. «نحن خلقناكم»
3- توبیخ بعد از استدلال است. اول مىفرماید: «نحن خلقناكم» سپس توبیخ مىكند. «فلولا تصدّقون»
4- در استدلال، به یك دلیل و نمونه بسنده نكنیم. «أفرأیتم... ءأنتم...»
5 - در تبلیغ و مجادله، با استفاده از شیوه سؤال و پرسش، وجدان مخاطبان را بیدار و به یارى فراخوانیم. «أفرأیتم... و أنتم...»
6- قدرت الهى، هم در آفریدن نمودار است، «نحن خلقناكم» و هم در میراندن. «نحن قدّرنا بینكم الموت»
7- مرگ، یك حادثه و اتّفاق نیست، بر اساس حكمت و حساب و كتاب است. «قدرّنا بینكم الموت»
8 - پایان عمر و زمان مرگ، تنها به دست خداست. «نحن قدّرنا بینكم الموت»
9- مرگ انسان نشانهى عجز خداوند از زنده نگه داشتن نیست، بلكه تقدیرى حكیمانه است. «قدّرنا بینكم الموت»
10- قدرت الهى مطلقه است و هیچ شخص یا قدرتى نمىتواند از مرگ فرار كرده و بر این تقدیر الهى غالب شده و بر آن پیشى بگیرد. «ما نحن بمسبوقین»