ترجمه
و زنانى كه از عادت ماهانه مأیوسند، (و قصد دارید آنان را طلاق دهید،) اگر در وضع آنان شك كنید (كه این عدم عادت به خاطر سنّ است یا بیمارى و یا باردارى)، پس عدّه آنان سه ماه است و هم چنین است حكم زنانى كه حیض ندیده‌اند (با آن كه در سنّ حیض هستند) و پایان عدّه زنان باردار، وضع حمل آنان است و هركس از خدا پروا كند، خداوند براى او در كارش آسانى پدید مىآورد.
نکته ها
به دنبال بیان احكام طلاق در آیات پیشین، این آیه مىفرماید: زنانى كه به هر دلیل، اعم از كهولت سنّ یا بیمارى، عادت ماهانه ندارند، باید سه ماه كامل عدّه نگهدارند و زنان باردار باید تا زمان وضع حمل صبر كنند، سپس مىتوانند ازدواج كرده و به همسر دیگرى درآیند.
در قرآن براى افراد با تقوا چند تعبیر آمده است: «یجعل لكم نوراً»(27)، «یجعل لكم فرقاناً»(28)، «یجعل له مخرجاً»(29)، «یجعل له من امره یُسراً»(30) كه شاید اشاره به یك سیر طبیعى دارد، زیرا براى انسان با تقوا اوّل نور پیدا مىشود و در سایه نور، شناخت حق از باطل و فرقان پیدا مىكند و وقتى كه حق و باطل را شناخت، راه خروج از مشكلات را پیدا مىكند و در سایه همان نور، از بسیارى از گرفتارىها به آسانى خارج مىشود.
27) حدید، 28.
28) انفال، 29.
29) طلاق، 2.
30) طلاق، 4.
پيام ها
1- احكام خداوند بر اساس شرایط متفاوت انسانها، تفاوت مىكنند. (براى هر یك از زنان حامله و یائسه، حكم خاصّى قرار داده شده است.) «یئسن...، لم یحضن و اولات الاحمال»
2- دین فطرى، ملاكهاى فطرى و طبیعى و همه جایى دارد. زمان بندىها و اندازهگیرىهاى احكام الهى بر محور مسائل طبیعى است. نظیر: طلوع و غروب خورشید، رؤیت ماه، مقدار وَجب و ذراع دست. «ثلاثة اشهر»
3- فرزند، حریم و حقوقى دارد و زن باردار نمىتواند به ازدواج دیگرى درآید. «اولات الاحمال اجلهنّ ان یضعن حملهنّ»
4- در مسایل خانوادگى و مراعات حقوق همسر به خصوص در شرایط طلاق و جدایى، به تقواى زیاد نیاز است. (از ابتداى این سوره تاكنون چند بار سخن از تقوا به میان آمده است.) «و من یتّق اللّه»
5 - بخشى از گرههایى كه در زندگى پیدا مىشود، به خاطر بى تقوایى است. «و من یتق اللّه یجعل له من امره یسراً» (البتّه بخشى از مشكلات افراد باتقوا به خاطر ابتلا و آزمایش است).
6- براى افراد باتقوا، تحمّل سختىها آسان است. چون تقوا ظرفیّت انسان را بالا مىبرد. «یجعل له من امره یسراً» («من امره» یعنى: «از ناحیه كارهاى او»)