ترجمه
و كسانى را كه بامداد و شامگاه پروردگارشان را مىخوانند، در حالى كه رضاى او را مىطلبند، از خود مران. چیزى از حساب آنان بر عهدهى تو نیست، و از حساب تو نیز چیزى بر عهده آنان نیست كه طردشان كنى و در نتیجه از ستمگران شوى.
نکته ها
در شأن نزول این آیه آمده است جمعى از كفّار پولدار، چون دیدند فقیرانى مانند عمار و بلال و خباب و ... دور پیامبر را گرفتهاند، پیشنهاد كردند كه آن حضرت، اینان را طرد كند تا آنان گرد او جمع آیند. به نقل «تفسیر المنار» خلیفهى دوّم گفت: به عنوان آزمایش، طرح را بپذیریم، آیهى فوق نازل شد. مشابه این مطلب در سورهى كهف، آیه 28 نیز آمده است.
در تفسیر قُرطبى آمده است: پیامبر خدا صلى الله علیه وآله پس از نزول این آیه، از مجلس فقرا بر نمىخاست تا آنكه اوّل فقیران برخیزند.
منظور از خواندن خدا در صبح و شب، ممكن است نمازهاى روزانه باشد. [350]
پيام ها
1- حفظ نیروهاى مخلص و فقیر و مجاهد، مهمتر از جذب سرمایهداران كافر است. «لا تطرد»
2- هدف، وسیله را توجیه نمىكند. براى جذب سران كفر، نباید به مسلمانان موجود اهانت كرد. «لا تطرد»
3- اسلام، مكتب مبارزه با تبعیض، نژاد پرستى، امتیاز طلبى و باج خواهى است. (با توجّه به شأن نزول)
4- اغلب طرفداران انبیا، پابرهنگان بودهاند. (با توجّه به شأن نزول)
5 - بهانه گیران، اگر از رهبر و مكتب نتوانند عیب بگیرند، از پیروان و وضع اقتصادى آنان عیبجویى مىكنند. (با توجّه به شأن نزول)
6- هیچ امتیازى با «ایمان» برابرى نمىكند. «یریدون وجهه»
7- میزان، حال فعلى اشخاص است. اگر مؤمنان فقیر، خلاف قبلى داشته باشند، حسابشان با خداست. «ما علیك من حسابهم من شىء»
8 - حساب همه با خداست، حتّى رسول اكرم نیز مسئول انتخاب وعمل دیگران نیست، «ما علیك من حسابهم من شىء» و خود نیز حساب و كتاب دارد. «و ما من حسابك علیهم من شىء»
9- طرد پابرهنگان و محرومان مخلص، ظلم است. «فتكون من الظالمین»