ترجمه
سپس مردم به سوى خداوند، مولاى حقّشان بازگردانده مىشوند، آگاه باشید كه دادرسى و داورى تنها از آنِ خداوند است و او سریعترین حسابرسان است.
نکته ها
در روایات آمده است كه خداوند، حساب بندگانش را به اندازهى دوشیدن شیر یك گوسفند و در زمانى بسیار كوتاه، انجام مىدهد. [363]
از امام على علیه السلام سؤال شد: «كیف یُحاسِبُ اللّه الخلقَ على كثرتهم؟ فقال: كما یَرزقُهم على كثرتهم. فقیل: كیف یُحاسِبهم و لایرونه؟ فقال: كما یَرزقهم و لایرونه» [364] چگونه خداوند با وجود مخلوقین زیاد به حساب آنان رسیدگى مىكند؟ حضرت فرمودند: همان گونه كه آنان را روزى مىدهد. سؤال شد: چگونه حسابرسى مىكند در حالى كه او را نمىبینند؟ فرمودند: همان گونه كه روزىشان مىدهد، ولى او را نمىبینند.
سؤال: با این همه آیات وروایات بر حسابرسى سریع الهى، پس طولانى بودن روز قیامت براى چیست؟
پاسخ: بلندى روز قیامت، نوعى عقوبت است، نه به خاطر فشار كار و ناتوانى از محاسبهى سریع. [365] (بشر كه مخلوق الهى است، در دنیاى امروز به وسیلهى كامپیوتر، در كمتر از یك دقیقه بزرگترین محاسبات را انجام داده و مثلا انبارها و كالاهاى آن و امور مالى مربوط به آن را بررسى و محاسبه مىنماید).
363) تفاسیر مجمعالبیان و نورالثقلین.
364) نهجالبلاغه، كلام 300.
365) تفسیر اطیبالبیان.
پيام ها
1- بازگشت همه به سوى خداست و او یگانه قاضى قیامت است. «ردّوا الى اللَّه... له الحكم»
2- مولاى حقیقى كسى است كه آفریدن، نظارت كردن، خواب و بیدارى، مرگ و بعثت، داورى و حسابرسى به دست او باشد، «الى اللَّه مولاهم الحقّ»
3- همهى مولاها یا باطلند، یا مجازى، مولاى حقیقى تنها خداوند است. «اللَّه مولاهم الحقّ» و ولایت انبیا و اولیا، پرتوى از ولایت الهى است.
4- سرعت حسابرسى خداوند، از هر نوع و هر وسیلهى حسابرسى سریعتر است. «و هو أسرع الحاسبین»
5 - سرعت حسابرسى و رسیدگى به امور، یك ارزش و روش الهى است. «و هو أسرع الحاسبین»