ترجمه
بگو: آیا غیر خداوند، چیزى را بخوانیم كه سود و زیانى براى ما ندارد و پس از آنكه خداوند هدایتمان كرد، به عقب باز گشته (و كافر) شویم؟ همچون كسى كه شیاطین او را در زمین از راه به در بردهاند و سرگردان مانده است در حالى كه براى او یارانى (دلسوز) است كه او را به هدایت دعوت كرده (و مىگویند:) نزد ما بیا (و حقّ را بپذیر ولى او گوشش بدهكار نیست). بگو هدایتى كه از سوى خدا باشد هدایت واقعى است و ما مأموریم كه براى خداى جهانیان تسلیم باشیم.
و (به ما امر شده كه) نماز برپا دارید و از خداوند پروا كنید، و اوست آنكه همگان نزدش محشور مىشوید.
نکته ها
در آیهى 72، از میان همهى وظایف به «نماز»، و از میان همهى عقائد به «معاد» اشاره شده است و این اهمیّت آنها را مىرساند.
در یكتاپرستى، آرامش وتمركز است، ولى در شرك وچندتاپرستى، گیجى وتحیّر. «ءأرباب متفرّقون خیر أم اللّه الواحد القهّار» [386] آیا چند ارباب گوناگون بهتر است یا یك خداى قهّار؟ خداوند هم یكى است: «قل هو اللّه احد» و هم زود راضى مىشود «یا سریع الرّضا»، ولى غیر خدا هم زیادند و هم هر كدام توقّعات گوناگونى دارند و زود راضى نمىشوند.
پيام ها
1- با سؤال وجدانها را تحریك كنید. «قل أندعوا من دون اللَّه»
2- شرك، غیر منطقى است، چون انگیزهى پرستش، كسب سود یا دفع ضرر است و بتها قادر به هیچ نفع وضرر رساندن نیستند. «لاینفعنا و لایضرّنا»
3- از غریزهى منفعتخواهى مردم، در راه تبلیغ و تربیت آنان استفاده كنیم. «لاینفعنا و لایضرّنا»
4- شرك، نوعى عقبگرد و ارتجاع اعتقادى است. «نردّ على اعقابنا»
5 - شرك، مایهى سرگردانى و تحیّر است. «حیران»
6- در برابر انحرافات، باید موضعگیرى صریح و مكرّر داشت. «قل أندعوا... قل اِنّ هُدَى اللَّه ...»
7- تسلیم خدا شدن، مایهى رشد خودماست. «لنُسلِمَ لربّ العالمین»
8 - نماز، همراه تقوى كارساز است. «اقیموا الصلوة واتّقوه»
9- ایمان به معاد ورستاخیز، عامل پیدایش تقوى در انسان است. «واتّقوه و هو الّذى الیه تحشرون»