ترجمه
و جادوگران به سجده درافتادند.
نکته ها
با پیروزى معجزهى حضرت موسى، ضربهى سختى برنظام فرعونى وارد شد، امّا مهمتر آنكه ساحران یكجا به موسى ایمان آوردند و حیثیّت فرعون از درون فرو ریخت.
مرجع ضمیر در جملهى «ما كانوا یعملون» یا ساحران است و یا فرعونیان و یا جمع هر دو گروه. لذا آیه را سه گونه مىتوان معنا نمود.
پيام ها
1- حقّ، پیروز و باطل، نابود است. «فوقع الحقّ» باطلهاى ساخت دست بشر، در برابر حقّ تاب نمىآورند.
2- در شیوهى تبلیغ، با بیان حقّ و آشكار نمودن حقیقت، مىتوان باطل را از میدان بیرون كرد. «فوقع الحقّ و بطل ما كانوا یعملون»
3- یك جلوه از طرف حقّ، هزاران جلوه فریبندهى باطل را محو مىكند. «فوقع الحقّ و بطل ما كانوا یعملون» براى مبارزه با معجزهى موسى، مدّت طولانى زحمت كشیدند و انواع جادوها را بكار بستند، ولى تمام آنها بىفایده بود.
4- ساحران پس از شكست، همراه فرعونیان صحنهى مبارزه را ذلیلانه ترك كردند. «انقلبوا صاغرین»
5 - مدّعیان پیروزى، «نحن الغالبین» [220] مغلوبهاى تاریخ گشتند. «فغلبوا... صاغرین»
6- عظمت معجزهى الهى آن گونه بود كه ساحران گویا ناخودآگاه و بىاختیار به سجده افتادند. «اُلقى» به صورت مجهول آمده است.
7- شناخت حقّ، زمینهى خضوع و تسلیم است. «اُلقى السحرة ساجدین» مىتوان در سایهى شناخت صحیح، در یك لحظه تغییر عقیده داد و خوشبخت شد.
8 - سجده، بارزترین جلوه تسلیم است و سابقهى بس طولانى دارد. «ساجدین»