ترجمه
و گروه پیشگام (در عذاب)، به پیروان مىگویند: شما هیچ برترى بر ما ندارید، پس عذاب را به خاطر آنچه كسب مىكردید بچشید.
همانا كسانى كه آیات ما را دروغ شمردند و مستكبرانه از آن اعراض كردند، درهاى (رحمت) آسمان به روى آنان باز نمىشود و به بهشت وارد نمىشوند، تا آنكه شتر از سوراخ سوزن بگذرد (یعنى نشدنى است)، و اینگونه مجرمان را كیفر مىدهیم.
نکته ها
امام صادق علیه السلام فرمودند: اعمال و ارواح مؤمنان به سوى آسمان برده مىشود و درهاى آسمان به روى آنان گشوده مىشود، امّا ارواح و اعمال كافران را كه به آسمان بالا مىبرند ناگهان ندا داده مىشود كه «اهبطوا الى السّجّین» آن را به سوى دوزخ پائین بیرید. [99]
«جَمَل»، یا بهمعناى شتر است، یا طناب ضخیمى كه با آن كشتى را در ساحل مهار مىكنند. امّا در اینجا چون مقصود بیان محال بودن ورود كفّار به بهشت است، معناى شتر و عبور شتر از سوراخ سوزن، مناسبتر است. در تفسیر نمونه مىخوانیم: كلمهى «جَمَل» بیشتر در معناى شتر استعمال شده است و با توجّه به روایات، این معنا تناسب بیشترى دارد.
در انجیل لوقا نیز آمده است: ورود شتر به سوراخ سوزن، آسانتر از ورود سرمایهداران و دولتمردان به ملكوت اعلى است. [100]
شاید بتوان از ظاهر آیه 40 استفاده كرد كه بهشت در آسمانهاست و براى ورود به بهشت باید از درهاى آسمانى گذشت. [101]
حضرت على علیه السلام فرمود: درهاى آسمان در پنج موقع باز است: هنگام نبرد مجاهدان اسلام، زمان نزول باران، هنگام تلاوت قرآن، موقع فجر و وقت نداى اذان. [102]
بر خلاف آنكه درهاى رحمت آسمان و زمین به روى مؤمنان با تقوا باز مىشود، «ولو انّ اهل القُرى آمنوا واتّقوا لَفتَحنا علیهم بركات من السماء والارض» [103] ، درهاى آسمانى به روى كافران معاند و تكذیبگر بسته شده و گشوده نمىشود. «لاتُفتّح لهم ابواب السماء...»
99) تفسیر مجمع البیان
100) انجیل لوقا، باب 18، آیه 24
101) تفاسیر المیزان و كبیر
102) تفسیر نورالثقلین
103) اعراف، 96
پيام ها
1- در قیامت رهبران گمراه، پیروان خویش را شریك خود در عذاب مىدانند. «قالت اولاهم لاخراهم...»
2- پیروان شرك براى رهایى از عذاب مضاعف، هیچ مزیّتى بر سران خویش ندارند. «فما كان لكم علینا من فضل»
3- سرنوشت انسان حتّى در باور دوزخیان، در گرو عملكرد خود اوست. «فذوقوا العذاب بما كنتم تكسبون»
4- اعمال و رفتار انسان، در نزول رحمت الهى و عدم نزول آن مؤثّر است. «كذّبوا بآیاتنا و استكبروا عنها لا تفتّح لهم ابواب...»
5 - تكذیب آیات الهى و نپذیرفتن معارف دین، سبب مسدود شدن تمام درهاى رحمت و ورود به بهشت است. «لا تفتّح لهم ابواب... ولا یدخلون الجنّة»
6- سنّت الهى، محروم كردن مجرمان از رحمت خویش در قیامت است. «لا تفتّح لهم ابواب... و كذلك نجزى المجرمین»