ترجمه
و به سوى قوم ثمود، برادرشان صالح را (فرستادیم. او نیز مثل حضرت نوح و هود در دعوت مردم به توحید) گفت: اى قوم من! (تنها) خدا را بپرستید، براى شما معبودى جز او نیست. همانا از طرف پروردگارتان معجزه و دلیلى آشكار براى شما آمده است. این شتر ماده (از جانب) خداوند براى شما آیه ونشانه است، (مزاحم آن نشوید و) بگذارید در زمین خدا بچرد، و گزندى به آن نرسانید كه عذابى دردناك شمارا خواهد گرفت.
نکته ها
در قرآن، هفت مرتبه از ناقه و بیست و شش بار از قوم ثمود نام برده شده است. ماجراى قوم ثمود در سورههاى شعرا، قمر، شمس و هود آمده است.
معجزه با كارهاى خارقالعاده و عجیب بشرى تفاوتهاى زیادى دارد، از جمله:
الف: معجزه، نیاز به تمرین، تحصیل و تجربه ندارد، ولى كارهاى خارقالعاده دیگر، نیاز به تمرین، تلقین و تحصیل دارد.
ب: معجزه از اشخاص خوش سابقه و معصوم صادر مىشود، ولى كارهاى نادر و خارقالعاده دیگر، از افراد نااهل نیز ممكن است صادر شود.
ج: هدف از معجزه، اتمام حجّت و ارشاد و هدایت مردم است، ولى هدف دیگران خودنمایى، شهرت، كسب مال و ایجاد سرگرمى است.
د: كار پیامبران در معجزه، لزوماً همراه با تحدّى و مبارزطلبى و ادّعاى عجز دیگران است، امّا در كار نوابغ و مخترعان و مرتاضان این علائم و نشانهها لزومى ندارد.
در حدیث مىخوانیم: شترى كه قوم ثمود تقاضا كردند، شتر قرمز پر كرك حامله و بسیار بزرگ بود. [164] البتّه نوع تقاضاى مردم از انبیا، گاهى مربوط به شرایط فكرى و زمینهى اجتماعى و اقتصادى مردم در آن زمان بوده است، شاید اگر امروز نیز پیامبرى ظهور مىكرد، درخواست خروج هواپیما از دل كوه را از او مىكردند.
به هر حال این شتر امتیازات منحصر به فردى داشت كه ناقةاللّه نامیده شد، بدون تماس با شترى دیگر، حامله از دل كوه بیرون آمد و پس از خروج وضع حمل كرد و یك روز در میان، تمام آبِ شهر را مىخورد و در عوض در آن روز به همهى آنان شیر مىداد، و این اعجاز الهى بود كه مانند آن را نمىتوانستند بیاورند و اتمام حجّتى بود كه سوءقصد به آن، عذاب خدا را در پى داشت. [165]
پيام ها
1- رسالت حضرت صالح، محدود به قوم ثمود بوده است. «الى ثمود اخاهم صالحاً»
2- انبیا با مردم همچون برادرند. «أخاهم»
3- در تبلیغ و تربیت، از عواطف نیز استفاده كنیم. «یا قوم»
4- ایمان به خدا، سابقهاى به درازاى تاریخ دارد. «اعبدوا اللّه» امر به عبادت خداوند، نشان ایمان و شناخت مردم است.
5 - یكتاپرستى، محور دعوت پیامبران است. «اعبدوا اللّه»
6- جهتگیرى در عمل، بر اساس عقیده و تفكّر است، «اعبدوا اللّه» زیرا «مالكم من اله غیره»
7- اهداف تمام پیامبران الهى یكسان است. جملهى «اعبدوا اللّه مالكم من اله غیره» را تمام انبیا بیان كردهاند.
8 - ارائه دلیل و معجزه از طرف انبیا، در مسیر تربیت مردم و از شئون ربوبیّت خداوند است. «بیّنة من ربّكم» البتّه معجزات گاهى طبق درخواست مردم بوده است، مثل شق القمر و ناقهى صالح.
9- عنایت و لطف ویژهى الهى به هرچه تعلّق گیرد، قداست مىیابد. «ناقة اللّه»
10- كیفر بىاحترامى به مقدّسات و از بین بردن آنها، عذاب الهى است. «لاتمسّوها بسوء فیأخذكم عذاب الیم»