ترجمه
اى دو یار زندانى من، آیا خدایان متعدد و گوناگون بهتر است یا خداوند یكتاى مقتدر.
نکته ها
انسانها سه دستهاند: گروهى قالب پذیرند، مثل آب و هوا كه از خود شكلى ندارند ودر هر ظرفى به شكل همان ظرف در مىآیند. گروهى نفوذ ناپذیر و مقاوم هستند، همچون آهن و فولاد كه در برابر فشار بیرونى ایستادگى مىكنند. اما گروهى امام و راهبرند كه دیگران را به رنگ حقّ درمىآورند. یوسف نمونهاى از انسانهاى دسته سوم است كه در زندان نیز از مشرك، موحّد مىسازد.
در قرآن در جاهاى مختلف، از روش مقایسه و پرسش استفاده شده است كه به نمونههایى از آن درباره خداوند اشاره مىكنیم:
1. «قل هل من شركائكم من یبدأ الخلق ثمّ یعیده »(58)؛ آیا از شركایى كه براى خدا گرفتهاید كسى هست كه بیافریند و سپس آنرا برگرداند؟
2. «قل هل من شركائكم من یهدى الى الحقّ»(59)؛ آیا از شركایى كه براى خدا قرار دادهاید كسى هست كه به حقّ راهنمایى كند؟
3. «قل أغیر اللَّه اَبغى ربّاً و هو ربّ كلّ شىء»(60)؛ آیا غیر خداى یكتا پروردگارى بپذیرم در حالى كه او پروردگار همه چیز است؟
4. «آللَّه خیرٌ امّا یشركون»(61)؛ خداوند بهتر است یا آنچه شریك او مىگردانید؟
58) یونس، 34.
59) یونس، 35.
60) انعام، 164.
61) نمل، 59.
پيام ها
1- مردم را با محبّت و عاطفه، صدا بزنید. «یا صاحبى»
2- انسان در برابر هم نشینان خود نیز مسئول است. «یا صاحبى السجن»*
3- از مكانها وزمانهاى حسّاس براى تبلیغ استفاده كنید. «یا صاحبى السجن ءارباب متفرّقون...» (یوسف در زندان همین كه مىبیند به تعبیر خواب او نیاز دارند، فرصت را غنیمت شمرده و تبلیغ مىكند.)
4- پرسش و مقایسه، یكى از راههاى ارشاد و هدایت است. «ءارباب متفرّقون خیر...»
5 - اعتقاد به توحید اساس ایمان است. (یوسف سرآغاز دعوت خود را توحید قرار داد) «ءارباب متفرّقون خیر...»*
6- خدایان متعدّد، عامل تفرقه و پراكندگى، و خداى واحد عامل یگانگى است. «ءارباب متفرّقون خیر أم اللّه...»*
7- فطرت بشر از تفرقه و تشتّت بیزار است و یوسف از همین امر براى اثبات توحید بهره گرفته است. «ءارباب متفرّقون خیر أم اللّه الواحد...»*
8 - وحدت و یگانگى، عامل قدرت و غلبه است. «الواحد القهّار»*