ترجمه
(یوسف) گفت: آیا دانستید با یوسف وبرادرش چه كردید آنگاه كه نادان بودید.
نکته ها
در یك سؤال ممكن است اهداف گوناگونى نهفته باشد، اهدافى مثبت و سازنده و یا منفى و آزاردهنده، سؤال یوسف كه پرسید آیا مىدانید با یوسف و برادرش چه كردید؟، ممكن است براى این باشد كه من ماجرا را مىدانم. یا اینكه ممكن است هدف از سؤال این باشد كه كار بدى كردید، توبه كنید و ممكن است هدفش تشفّى خاطر بنیامین باشد كه در جلسه حضور دارد و ممكن است هدفش سرزنش و توبیخ و ملامت یا به رخ كشیدن عزّت خود و یا سرزنش به اینكه با این همه جنایت چرا امید تصدّق دارید؟
درمیان غرضهایى كه مطرح شد، سه مورد اوّل با مقام یوسف سازگارى دارد، ولى باقى موارد با فتوّت و كرامتى كه آیات بعد از یوسف گزارش مىكند، همخوانى ندارند. او علیرغم اینكه نسبت دزدى شنید، چیزى نگفت و سرانجامِ كار به برادران گفت: «لاتثریب علیكم الیوم»
جهل، تنها به معناى ندانستن نیست، بلكه غلبه هوسها نوعى بىتوجّهى است. انسان گناهكار هر چند عالم باشد، جاهل است چون توجّه ندارد و آتش دوزخ را براى خود مىخرد.
پيام ها
1- پرونده خطاها و گناهان روزى گشوده خواهد شد. «هل علمتم ما فعلتم»*
2- فتوّت در آن است كه جزئیات خلاف مطرح نشود. «ما فعلتم»
3- وقتى به قدرت رسیدید، دیگر مظلومان را فراموش نكنید. «ما فعلتم بیوسف و اخیه»*
4- فتوّت در آن است كه راه عذر به خطاكار تلقین شود. «اذ انتم جاهلون»