ترجمه
وهمانا ما به تو سبعالمثانى (سوره حمد) و قرآن بزرگ دادیم.
نکته ها
در روایات شیعه و سنى آمده است كه مراد از «سبعاً منالمثانى»، سوره حمد مىباشد. زیرا این سوره در هر نماز دوبار خوانده مىشود و در روایتى آمده كه خداوند مىفرماید: من سوره حمد را میان خود و بندهام دو قسمت كردهام؛ نیمى از آن در مورد من است و نیمى از آن به بندگانم ارتباط دارد. (از «بسماللَّه» تا «مالك یوم الدین» مربوط به خداست و از «ایّاك نَعبد» كه اظهار عبودیّت و استمداد و دعاست مربوط به بندگان است.)
البتّه بعضى گفتهاند مراد از «مثانى» خود قرآن است، «سبعاً منالمثانى» به معناى هفت آیه از قرآن است، كه همان سوره حمد باشد. ودلیل این سخن آیه «اللَّه نزل احسن الحدیث كتاباً متشابهاً مثانى»(36) یعنى خداوند بهترین حدیث را نازل كرد، كتابى كه آیاتش متشابه و هماهنگ و تكرارى است.
پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله فرمودند: «من اعطاه اللَّه القرآن فَراى اَنّ رجلاً اعطى افضل مما اعطى فقد صغّر عظیماً و عظّم صغیراً»(37) یعنى كسى كه خداوند به او قرآن عطا كند و چنین تصور كند كه به دیگرى چیز بهترى داده شده، قرآنِ بزرگ را كوچك شمرده و غیر قرآن را كه كوچك است، بزرگ دانسته است.
36) زمر، 23.
37) تفسیر كنزالدقائق.
پيام ها
1- قانونگذارى حقّ آفریننده است وتشریع باید براساس تكوین باشد. «خلقنا السموات و الارض... اتیناك... القرآن العظیم»
2- تكرار در مسائل تربیتى یك اصل است. «مثانى» (تكرار نزول آیات، تكرار كلمات، تكرار داستانها، تكرار صفات الهى، تكرار آیات عذاب ومعاد، تكرار سرنوشت امّتها، تكرار الطاف الهى، تكرار دستورات و تكرار تلاوت قرآن)
3- سوره حمد معادل قرآن است با آنكه عدد آیات آن هفت مىباشد. «سبعاً من المثانى و القرآن العظیم»